Σκιάθος / Μελέτες συντήρησης της Μονής Εικονίστριας

Με την υπογραφή του Υπουργού Πολιτισμού, ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση της μακρόχρονης προσπάθειας, του Πολιτιστικού Συλλόγου "Η Σκιάθος", που αφορά στη σύνταξη των μελετών αποκατάστασης του καθολικού της Μονής Εικονίστριας.

Οι παραπάνω ενέργειες προέκυψαν από την πολύμηνη συνεργασία, μεταξύ της 7ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, του Συλλόγου και του Ηγουμένου της Μονής Ευαγγελισμού π. Ιωσήφ. Αφορμή της συνεργασίας, που έχει οδηγήσει σε απτά αποτελέσματα, τα πολλά και πιεστικά προβλήματα  που αντιμετωπίζουν τα μοναστήρια της Σκιάθου.

Θέτοντας ως προτεραιότητα τη διάσωση της Μονής Εικονίστριας, όπως άλλωστε προέκυψε και από την ενημέρωση των ειδικών ο Πολιτιστικός Σύλλογος «Η Σκιάθος» ξεκίνησε προσπάθεια της σύνταξης των μελετών αποκατάστασης του καθολικού, των τοιχογραφιών και του τέμπλου της Μονής Εικονίστριας. 

Με πρωτοβουλία και ενέργειες του Συλλόγου, συγκεντρώθηκε το απαιτούμενο ποσό, (6.500 ευρώ), για τη σύνταξη των μελετών, μετά από αίτημα προς...
τα μέλη και φίλους του Συλλόγου. 

Για την έναρξη των εργασιών, απαραίτητη είναι η ένταξη του έργου σε πρόγραμμα ΕΣΠΑ της Περιφέρειας, μιας και ο προϋπολογισμός του (120.000 ευρώ) δεν αφήνει πολλά περιθώρια για ίδια χρηματοδότηση.

Η αποκατάσταση του καθολικού της Μονής Εικονίστριας, συνιστά ένα πρωτεύον και πολύ σημαντικό βήμα για τη διάσωση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Σκιάθου. 

Το χρονικό

της συνεργασίας και των ενεργειών

Η συνεργασία του Συλλόγου με την 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, ξεκίνησε από τον Φεβρουάριο του 2012 με πρώτο θέμα τη λήψη μέτρων προστασίας του Καθολικού της Μονής Ευαγγελισμού έξω από το Κάστρο. Στις 24 Μαΐου της ίδιας χρονιάς, πραγματοποιήθηκε επίσκεψη-αυτοψία της Προϊσταμένης της 7ης ΕΒΑ, κα Σδρόλια στη Μονή Ευαγγελισμού στο Κάστρο αλλά και στην Μονή Παναγία Κεχριά, την Μονή της Εικονίστριας και την Μονή Ευαγγελισμού. Μετά από επικοινωνία με τον Ηγούμενο της Ιεράς Μονής Ευαγγελισμού π. Ιωσήφ και τα μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου «Η Σκιάθος», την Πέμπτη 30 Αυγούστου 2012επισκέφθηκε τη Σκιάθο ο συντηρητής της 7ης ΕΒΑ κ. Μητσάτσικας.

Σκοπός της προγραμματισμένης επίσκεψης ήταν η στερέωση του υποστρώματος και της ζωγραφικής επιφάνειας των φορητών εικόνων του τέμπλου της Ιεράς Μονής της Εικονίστριας, η κατάσταση των οποίων έχριζε επείγουσας επέμβασης. Εννέα εικόνες του Δωδεκάορτου και δύο Δεσποτικές εκατέρωθεν της ωραίας πύλης, μεταφέρθηκαν σε ασφαλές σημείο στην Ιερά Μονή του Ευαγγελισμού όπου και πραγματοποιήθηκαν οι εργασίες συντήρησης, με τις οποίες προστατεύθηκαν από την φθορά του χρόνου με σκοπό το μελλοντικό καθαρισμό τους. Παράλληλα ο κ. Μητσάτσικας πραγματοποίησε ενδεικτικό καθαρισμό των αγιογραφιών του ιερού της Ιεράς Μονής Ευαγγελισμού. 

Στις 29 Σεπτεμβρίου 2012 πραγματοποιήθηκε, με τη βοήθεια των μελών του Συλλόγου, επίσκεψη-αυτοψία της συντηρήτριας κας Σταυρούλας Νάκου, στην Ι. Μ. Παναγίας Κεχριάς, στην Ι. Μ. της Παναγίας Εικονίστριας και στην Ι. Μ. του Ευαγγελισμού. 

Στις 16 Νοεμβρίου 2012, πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στο νησί ενημερωτική εκδήλωση με θέμα «Μοναστήρια της Σκιάθου-Ιστορία και Τέχνη», από την 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και τον Πολιτιστικό Σύλλογο «Η Σκιάθος». Δυστυχώς, η κατάσταση των περισσότερων μοναστηριών σήμερα δεν είναι καλή, με εξαίρεση τη μονή Ευαγγελισμού, που συντηρήθηκε από την 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων με κοινοτικά κονδύλια στη διάρκεια του Γ΄ΚΠΣ, καθώς και με την συνεχή μέριμνα των εγκαταβιούντων μοναχών. Ιδιαίτερη μνεία έγινε στα καθολικά των Μονών Εικονίστριας και Κεχριάς, που διασώζουν σπάνια τοιχογραφημένα σύνολα της δεκαετίας του 1740, με πλούσιο πρόγραμμα και πυκνούς θεολογικούς συμβολισμούς. 

Από την αυτοψία του Δρ. αρχιτέκτονα Αλέξη Αλεξίου, με αφορμή την εκδήλωση, προέκυψε η επείγουσα ανάγκη λήψης μέτρων για το καθολικό της Ιεράς Μονής Εικονίστριας, του οποίου η στατικότητα κινδυνεύει. Ομοίως, αλλά όχι στον ίδιο βαθμό, έχει επιδεινωθεί η κατάσταση στο καθολικό της Μονής Παναγία Κεχριά.

Στο χρονικό διάστημα Νοέμβριος 2012 - Σεπτέμβριος 2013 και μετά από 19 αιτήματα χορηγίας του Συλλόγου, συγκεντρώθηκε το ποσό (6.500 ευρώ), που απαιτούσε η σύνταξη των μελετών συντήρησης της Μονής Εικονίστριας. Ευχαριστούμε ιδιαίτερα για την γενναία οικονομική  προσφορά τον κ. Άρη Δερβένη και την κα Ελένη Κοροπούλη-Μαρτίνου, όπως και τον κ. Γιώργο Παμπούκη, τον κ. Πέτρο Τσεμπελή, τον κ. Σπύρο Μαυρίκη,  τον κ. Θέμη Ξυδιά, τον κ. Νίκο Σανιδά και τον κ. Νίκο Κρεμμύδα.

Την Παρασκευή 10 Ιανουαρίου 2014 πραγματοποιήθηκε η πρώτη επίσκεψη των μελετητών-συντηρητών με σκοπό τη σύνταξη της μελέτης αποκατάστασης της Μονής Εικονίστριας και τον Μάιο του 2014, μετά την εξασφάλιση των απαιτούμενων αδειών από την Μητρόπολη Χαλκίδος και την 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, οι μελέτες κατατέθηκαν από την 7η ΕΒΑ στη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού. 

Τον Σεπτέμβριο του 2014, οι μελέτες εγκρίθηκαν από  τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και τον Οκτώβριο 2014 από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. 

Σε κάθε στάδιο, ο Σύλλογος είχε επικοινωνία και ενημέρωση, έτσι στα μέσα Δεκεμβρίου του 2014, οι μελέτες είχαν υπογραφεί από την κα Μενδώνη, Γενική Γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού και εκκρεμούσε η τελική υπογραφή, του Υπουργού, μιας και ήδη είχαν αποφανθεί τα αρμόδια όργανα, η Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων και το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Η γραμματέας του Υπουργού, είχε ενημερώσει πως η καθυστέρηση οφείλεται στις εξελίξεις στην Αμφίπολη.