Εκδήλωση παρουσίασης της έκδοσης με τίτλο «Κατακαημένε Σκόπελε...»

Το Λύκειον των Ελληνίδων Βόλου και η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου (Τομέας Ψαλτικής τέχνης και Μουσικολογίας) οργανώνουν ανοικτή εκδήλωση παρουσίασης της έκδοσης με τίτλο «Κατακαημένε Σκόπελε...», την Κυριακή 2 Απριλίου 2017, ώρα 11:30 το πρωί, στο Δημοτικό Ωδείο Βόλου (Μεταμορφώσεως 1). 

Η έκδοση περιλαμβάνει τις επιτόπιες ηχογραφήσεις που πραγματοποίησε ο Μάρκος Φ. Δραγούμης στην Σκόπελο, το 1967, για λογαριασμό του Μουσικού Λαογραφικού Αρχείου Μέλπως Μερλιέ. Πραγματοποιήθηκε από την Εκδοτική Δημητριάδος και αποτελείται από ένα δίσκο ακτίνας και ένα βιβλίο 96 σελίδων με εισαγωγικά σημειώματα του Μάρκου Δραγούμη, του Κωστή Δρυγιανάκη και του Χρήστου Γ. Καλαντζή και αρκετό φωτογραφικό υλικό, τόσο από την εποχή των ηχογραφήσεων όσο και νεώτερο. Καταγράφεται εδώ η τέχνη παραδοσιακών μουσικών της Σκοπέλου, όπως ο Μιχάλης Αναγνώστου, ο Κώστας Λιθαδιώτης, ο Βασίλης Πατσής και κυρίως ο Τριαντάφυλλος Μπουνταλάς, όπως επίσης και η τέχνη λαϊκών τραγουδιστών ερασιτεχνών, με την κυριολεκτική σημασία της λέξης, όπως η Διαμαντούλα και ο Μιχάλης Κεχριώτης, η Ευλαλία Παχή, ο Νίκος Αντωνόπουλος, ο Νίκος Κορέντης, η Μοσχάνθη Σιναΐτη, ο Σπύρος Στιβαχτής κ.α. 

Εκτός από τους λίγους οργανικούς σκοπούς, ο δίσκος περιλαμβάνει τραγούδια του χορού και του γάμου, νανουρίσματα, κάλαντα, αποκριάτικα κ.ά., που αποδίδονται χωρίς οργανική συνοδεία, καθρεφτίζοντας τόσο τις τοπικές ιδιαιτερότητες της Σκοπέλου όσο και το δίκτυο των αλληλεπιδράσεων του νησιού με τα μεγάλα αστικά κέντρα. Η καταγραφή, χωρίς καμιά διάθεση εξωραϊσμού, αναδεικνύει επίσης τη στενή σχέση (αλλά όχι ταύτιση) που υπάρχει ανάμεσα στην ψαλτική τέχνη της Ορθόδοξης Εκκλησίας και στο τοπικό λαϊκό τραγούδι, δυο τέχνες που αλληλοσυμπληρώνονται και φωτίζουν η μια την άλλη. Το υλικό που παραδίδεται ετεροχρονισμένα, πολύτιμο αυτό καθαυτό, φέρνει στην επιφάνεια επίσης μια σειρά προβληματισμών σχετικά με το ρόλο της λαογραφίας, των νέων τεχνολογιών, των μέσων μαζικής ενημέρωσης κλπ, απαλλαγμένο ουσιαστικά από το συγκινησιακό φορτίο της πρωτογενούς προφορικής παράδοσης. 

Το πρόγραμμα της εκδήλωσης, εκτός από τους σύντομους χαιρετισμούς των  διοργανωτών περιλαμβάνει ομιλία του Χάρη Σαρρή, εθνομουσικολόγου, καθηγητή  του Τμήματος Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής του Τ.Ε.Ι. Ηπείρου και σύντομες παρεμβάσεις από τους Μάρκο Φ. Δραγούμη, Κωστή Δρυγιανάκη και Χρήστο Γ. Καλαντζή (επιμελητές της έκδοσης). Συμμετέχουν επίσης απόγονοι των ανθολογούμενων λαϊκών τραγουδιστών της Σκοπέλου. Η παρουσίαση του βιβλίου θα κλείσει με χαιρετισμό του Μητροπολίτη Δημητριάδος και Αλμυρού κ.κ. Ιγνατίου. Η εκδήλωση διανθίζεται με μουσικοχορευτικό δρώμενο από μέλη της χορευτικής ομάδας του Λυκείου των Ελληνίδων Βόλου.

Υπενθυμίζεται ότι και με αυτή την έκδοση, η Εκδοτική Δημητριάδος συνεχίζει, με διακριτικά αλλά σταθερά βήματα, την παρέμβασή της για την αναβάθμιση της πνευματικής ζωής της ευρύτερης περιοχής της. Τόσο με τα θεολογικού περιεχομένου βιβλία της όσο και με τις προσεγγίσεις της στον τοπικό πολιτισμό, αλλά και με τις μουσικολογικές εκδόσεις όπως η προκείμενη, επιχειρεί να προκαλέσει τον διάλογο με ένα κοινό που βρίσκεται πέρα από τα στενά γεωγραφικά ή και θρησκευτικά όρια. 

Ο Μάρκος Φ. Δραγούμης, στον οποίον οφείλεται η συλλογή και ο βασικός σχολιασμός του υλικού, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1934. Σπούδασε πιάνο και θεωρητικά της μουσικής στην Αθήνα και συνέχισε με σύνθεση και μουσικολογία στην Οξφόρδη, με καθηγητή τον Egon Wellesz. Συνεργάτης της Μέλπως Μερλιέ από το 1962 (μετά από ένα διάστημα μαθητείας στον Σίμωνα Καρά), διευθύνει το Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο από το 1970. Έχει στο ενεργητικό του πολλές δημοσιεύσεις σχετικά με την παραδοσιακή μουσική της Ελλάδας (Από το Βυζάντιο στο Ρεμπέτικο, Η παραδοσιακή μας μουσική τ. 1 και 2, Αιγίνης Μουσική Περιήγησις κλπ) όπως επίσης και συνθετικό αλλά και ποιητικό έργο.