Τα απορρίμματα ταξιδεύουν

Από τα χέρια μας στη θάλασσα,

σε όλο τον πλανήτη, και μέσα στο χρόνο

Δημοσιεύτηκε με τον παραπάνω τίτλο, η έκθεση με τα αποτελέσματα του Παγκόσμιου Εθελοντικού Καθαρισμού Ακτών για το 2009 από το Ocean Conservancy στις ΗΠΑ. Η αναφορά της δραστηριότητας αυτής, την οποία συντονίζει στην Ελλάδα κάθε χρόνο η HELMEPA, παρέχει τη μοναδική παγκόσμια εικόνα για το πρόβλημα των απορριμμάτων σε θάλασσες και ακτές.

Συνολικά 500.000 εθελοντές σε 108 χώρες σε όλο τον κόσμο μάζεψαν 3,4 εκατομμύρια κιλά σκουπιδιών από 23.861 χιλιόμετρα παραλιών αλλά και ακτών σε λίμνες και ποτάμια. Αξίζει να σημειωθεί πως:

• 60% των απορριμμάτων που βρέθηκαν στους εθελοντικούς καθαρισμούς ήταν “μίας χρήσης” όπως πλαστικά μπουκάλια και ποτήρια.

• 336 θαλάσσια ζώα, μεταξύ αυτών 138 πουλιά, βρέθηκαν παγιδευμένα σε θαλάσσια απορρίμματα, κυρίως πετονιές και δίχτυα. 120 από αυτά ήταν ακόμη ζωντανά και απελευθερώθηκαν από τους εθελοντές.  

• Μισό εκατομμύριο πιάτα, πηρούνια, μαχαίρια και κουτάλια – αρκετά για να παρέχουν πλήρες σερβίτσιο σε πάνω από 100.000 ανθρώπους, ήταν πεταμένα στις ακτές.

• Οι εθελοντές βρήκαν 58.881 συσκευασίες από λάδια/λιπαντικά αυτοκινήτου -  που αντιστοιχούν σε αλλαγή λαδιού σε περίπου 12.000 μεσαίου μεγέθους αυτοκίνητα.

Οι ωκεανοί παίζουν σημαντικό ρόλο για την υγεία ολόκληρου του πλανήτη –μαζί και της δικής μας. Ανεξάρτητα πόσο κοντά στην ακτή ζούμε, όλοι συνδεόμαστε με τους ωκεανούς και όλα όσα χρειαζόμαστε συνδέονται με αυτούς - από τον αέρα που αναπνέουμε έως τις τροφές που καταναλώνουμε.

Τα απορρίμματα στη θάλασσα είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα προβλήματα ρύπανσης, με τα πλαστικά να αποτελούν τα τρία τέταρτα όλων των απορριμμάτων που επιπλέουν στους ωκεανούς, ταξιδεύοντας πολλά χρόνια και σε μεγάλες αποστάσεις. Ακόμα κι όταν διαλύονται σε μικρότερα κομμάτια, τα πλαστικά στη θάλασσα έχουν επιπτώσεις σε οικοσυστήματα, την άγρια φύση και παράκτιες οικονομίες. Ανησυχητική είναι η τάση αύξησης των απορριμμάτων στους ωκεανούς που παρατηρείται παγκόσμια: οι παραλίες κατακλύζονται από αποτσίγαρα, οι θαλάσσιες χελώνες μπερδεύουν τις σακούλες για τροφή ενώ ψάρια και άλλα θαλάσσια είδη μπλέκονται και πεθαίνουν στα πεταμένα στο νερό αλιευτικά εξαρτήματα. 

Είναι καιρός να σταματήσουμε να χρησιμοποιούμε τις θάλασσες σαν χωματερές, να αλλάξουμε νοοτροπία και να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση μας με τη θάλασσα και ολόκληρο τον πλανήτη. Ας αρχίσουμε να επαναχρησιμοποιούμε και να ανακυκλώνουμε συστηματικά και να πετάμε τα σκουπίδια μόνο στους κάδους απορριμμάτων. 

Μπορούμε να γίνουμε μέρος της λύσης αυτού του προβλήματος συμμετέχοντας σε εθελοντικούς καθαρισμούς ακτών, ενημερώνοντας τους γύρω μας και αφυπνίζοντας την τοπική κοινωνία όπου ανήκουμε.

Φέτος, η Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντικού Καθαρισμού Ακτών είναι το Σάββατο 25 Σεπτεμβρίου και η HELMEPA σε συνεργασία με το Ocean Conservancy θα συντονίσει για άλλη μια χρονιά την πρωτοβουλία αυτή στην Ελλάδα, ενεργοποιώντας εθελοντές, μικρούς και μεγάλους σε όλη τη χώρα. Ας μην περιμένουμε όμως το Σεπτέμβριο για να δείξουμε την ευαισθησία μας. Ας αρχίσουμε από τώρα με το σύνθημα: “όχι πλαστικά, όχι σκουπίδια σε θάλασσες και ακτές!”