Γράφει ο Καθηγητής
Γιάννης Σίσκος*
Ένα ιστορικό κενό
Ξεφυλλίζοντας τις ιστοσελίδες του διαδικτύου, διαβάζουμε ότι το Γυμνάσιο Σκοπέλου (Αστικό Σχολείο τότε, πρώην Σχολαρχείο και μετέπειτα Ημιγυμνάσιο Σκοπέλου) λειτούργησε κανονικά μέσα στην κατοχή, δηλαδή την πενταετία 1941-1945, χωρίς να υπάρχουν στοιχεία για το Σχολείο, τους καθηγητές που δίδασκαν, τους μαθητές του, κλπ. Με το σύντομο άρθρο μου θέλω να καλύψω, έστω υποτυπωδώς, αυτό το ιστορικό κενό, ανατρέχοντας σε προσωπικές και άλλες φιλικές πηγές που δείχνουν τα πραγματικά γεγονότα εκείνης της ζοφερής περιόδου της εκπαίδευσης.
Το Γυμνάσιο στα κατοχικά χρόνια
Όπως είναι γνωστό, τον Ιούνιο του 1941 η Σκόπελος περιλαμβάνεται στην Ιταλική ζώνη κατοχής, ενώ τον Μάρτιο του 1944 οι Γερμανικές δυνάμεις κατοχής εγκαθιστούν μόνιμη φρουρά στη Σκόπελο.
Το 1941, το τετρατάξιο Αστικό Σχολείο αφήνεται στο έλεος της αβεβαιότητας. Πως θα λειτουργήσει και με ποιους καθηγητές; Μεσολάβησαν μια επιστράτευση, το Αλβανικό έπος και η κατάρρευση του μετώπου. Οι καθηγητές του προπολεμικού Αστικού Σχολείου δεν υπήρχαν πλέον, διότι απλά δεν επέστρεψαν στη Σκόπελο.
Φαίνεται όμως ότι το νησί θα έχει την τύχη με το μέρος του. Στην κατοχική πλέον Σκόπελο θα εγκατασταθούν τρεις απόφοιτοι του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο φυσικός Ανδρέας Ιω. Κουκορίνης (1909-1989) από τη Γλώσσα Σκοπέλου, πατέρας του εκλεκτού οφθαλμιάτρου Γιώργου Κουκορίνη και οι Σκοπελίτες Μαργαρίτης (Μάριος) Γεω. Μωραίτης (1912-1997), φιλόλογος και Πελοπίδας Κων. Σίσκος (1911-1976), μαθηματικός. Οι τρεις αυτοί άνθρωποι θα πάρουν την υπόθεση του Αστικού Σχολείου στις πλάτες τους, διδάσκοντας όλα τα μαθήματα, από φυσική και μαθηματικά μέχρι θρησκευτικά και από αρχαία Ελληνικά μέχρι Γαλλικά. Κατά τον τότε μαθητή Γεώργιο Κων. Λεμονή, το έργο τους συνεπικουρείτο από έναν τέταρτο διδάσκοντα, ονόματι Χαραλάμπους, ο οποίος δίδασκε δευτερεύοντα μαθήματα. Άτυπος διευθυντής του Σχολείου είχε αναλάβει ο αρχαιότερος Γλωσσώτης καθηγητής Ανδρέας Κουκορίνης.
Ειρήνη Ιω. Λιώσση - Σίσκου και Φεβρονία Ηρ. Ντίνα - Μωραίτου: Δυο πρώην συμμαθήτριες του Ημιγυμνασίου Σκοπέλου παντρεύτηκαν δυο συναδέλφους |
Το Αστικό Σχολείο στεγαζόταν στην περιοχή «Μώλος» σε μεγάλο και ανθεκτικό κτίριο, μεταξύ παραλίας και του ναού της Γεννήσεως του Χριστού (βλ. φωτό). Για να χορηγήσει όμως το Σχολείο δίπλωμα, θα έπρεπε ο μαθητής να περάσει εξετάσεις ενώπιον Επιτροπής στο Βόλο, κάτι που στέρησε από πολλούς συμπατριώτες μας τη χαρά του πτυχιούχου.