Άουσβιτς

Με την ευκαιρία της επετείου της εξέγερσης* στο στρατόπεδο Άουσβιτς-Μπιρκενάου, το παρακάτω ποίημα του Βαγγέλη Γ. Κοσμά αφιερώνεται στους ήρωες της εξέγερσης και στα εκατομμύρια θύματα του Ολοκαυτώματος:

Άουσβιτς

Αλί σ’ αυτούς που ξέχασαν
σ' αυτούς που δε θυμούνται
πως έχει ο τρόμος όνομα
και δεν το συλλογούνται.

Τιμή σ' αυτούς που χάθηκαν,
τιμή σ' αυτούς που είδαν
το θάνατο κατάματα
χωρίς νά 'χουν ελπίδα.

Καίνε ακόμα οι φωτιές,
θα καίνε στους αιώνες,
σαν φάροι μες στις καταχνιές,
φωτίζουν τους αγώνες

και δείχνουνε το χρέος μας,
μην πεις πως δεν το είδες,
αν είναι ο θάνατος να ρθει
να 'ρθει στις Θερμοπύλες.

Βαγγέλης Γ. Κοσμάς



____________

* Στις 7 Οκτωβρίου του 1944 γράφτηκε μια από τις λαμπρότερες σελίδες της νεώτερης ιστορίας μας. Έλληνες Εβραίοι, κρατούμενοι στο στρατόπεδο Άουσβιτς-Μπιρκενάου, μέλη του Sonderkommando, πρωτοστάτησαν σε μία, πρωτοφανή για τα χρονικά των στρατοπέδων συγκέντρωσης, εξέγερση. Τα Sonderkommando ήταν κρατούμενοι που εκτελούσαν το μακάβριο και φρικιαστικό έργο της καύσης των εκατομμυρίων θυμάτων των ναζιστικών στρατοπέδων. Πολλές φορές ήταν αναγκασμένοι με τα ίδια τους τα χέρια να κάψουν τα σώματα συγγενών και φίλων τους.

Ο Ιωσήφ Βαρούχ, αξιωματικός του ελληνικού στρατού, ο Ισαάκ Σούσης, ο Ερρίκος Σεβίλλιας και πολλοί άλλοι Έλληνες Εβραίοι, οργάνωσαν και πραγματοποίησαν την εξέγερση μαζί με Ούγγρους Εβραίους συγκρατούμενούς τους. Οι εξεγερμένοι, αφού αφόπλισαν και έκαψαν τους γερμανούς φρουρούς τους των Ες-Ες, οχυρώθηκαν στο κρεματόριο ΙΙΙ. Με τα λιγοστά τους όπλα και χωρίς να έχουν καμιά ελπίδα κατάφεραν να ζήσουν για λίγη ώρα ελεύθεροι. Ανέμισαν ένα κομμάτι από τις ριγέ στολές τους σαν ελληνική σημαία και έψαλλαν μέσα στους πυροβολισμούς και τα ουρλιαχτά των Ες-Ες τον εθνικό μας ύμνο. Στη συνέχεια ανατίναξαν με δυναμίτη το κρεματόριο IV. Γυναίκες κρατούμενες, εργάτριες στο εργοστάσιο Union-Werke, μέσα στα μαντήλια τους κουβαλούσαν τα εκρηκτικά στο στρατόπεδο.

Λίγες μέρες μετά την εξέγερση τέσσερις γυναίκες απαγχονίστηκαν γι’ αυτό το λόγο. Οι απώλειες των γερμανών Ες-Ες ήταν 3 νεκροί και 14 τραυματίες. Το κρεματόριο ΙV καταστράφηκε. Οι νεκροί των εξεγερμένων 450, εκ των οποίων περισσότεροι από 300 Έλληνες.

Πηγή: «Έλληνες στο Άουσβιτς-Μπιρκενάου», ΦΩΤΕΙΝΗ ΤΟΜΑΗ, Εκδόσεις ΠΑΠΑΖΗΣΗ 2009.