Η
Σκιάθος ήταν απ' τα νησιά που δέχθηκαν
τους Κολλυβάδες Πατέρες οι οποίοι
διαμόρφωσαν στο νησί μια παράδοση
λειτουργική και ψαλτική που διασώζεται
ως τις μέρες μας. Εκεί μεγάλωσαν οι δυο
Αλέξανδροι των ελληνικών γραμμάτων και
εκεί κατέγραψε το Τυπικό του ο παπα
Γιώργης Ρήγας. Η
Πεμπτουσία μίλησε με
τον Κωνσταντίνο Κουτούμπα ΜSc Θεολογίας,
Πρωτοψάλτη του Ι.Μ.Ν. Τριών Ιεραρχών
Σκιάθου, Αγιογράφο με ατομικές και
ομαδικές εκθέσεις στο ενεργητικό του,
για αυτή την σκιαθίτικη εκκλησιαστική
παράδοση.
Πεμπτουσία: Μπορείτε να μας μιλήσετε
για την λειτουργική και ψαλτική παράδοση
της Σκιάθου;
Κωνσταντίνος
Κουτούμπας: Η ψαλτική παράδοση της
Σκιάθου φέρει πολλές επιδράσεις. Το
πρώτο που θα διαπιστώσει κανείς όταν
ευρεθεί στο εκκλησιαστικό περιβάλλον
του νησιού είναι η ιδιαιτέρως κατανυκτική
ατμόσφαιρα. Ως γνωστόν η λειτουργική
παράδοση του νησιού επηρεάστηκε από
την παρουσία των Κολλυβάδων στο νησί
τον 18ο αιώνα, πράγμα που διαφαίνεται
μέχρι σήμερα στην τοπική λειτουργική
πράξη. Οι Ενορίες, για παράδειγμα,
ακολουθούν το Τυπικό του Παπα-Γιώργη
Ρήγα (+1960), Οικονόμου, Δασκάλου και
Λαογράφου της Σκιάθου, ο οποίος συγκέντρωσε
όλη την πολιτιστική πνευματική και
εκκλησιαστική κληρονομιά του νησιού,
σε μια καίρια για τη Σκιάθο εποχή, πριν
ακριβώς ξεκινήσει ο τουρισμός.
Αντιπαραβάλλοντας το Τυπικό του Ρήγα
με το Τυπικό του Αγίου Σάββα, διαπιστώνουμε
την ευλαβική προσήλωση του ενοριακού
τυπικού της Σκιάθου στο μοναστικό
τυπικό, τόσο στις πανηγύρεις όσο και
στις ακολουθίες του νυχθημέρου.
Ως
προς την ψαλτική τέχνη εμφανίζονται
ανάλογες επιδράσεις. Σύντομα και
αργοσύντομα στιχηραρικά μέλη, όπως ο
Πολυέλαιος, διαιρεμένος σε τέσσερις
στάσεις όπου εναλλάσσονται τέσσερις
ήχοι (ο πρώτος, ο πλάγιος του πρώτου, ο
βαρύς διατονικός και ο πλ. β’ νενανώ),
αποτελούν γνώριμα ακούσματα στις
Αγρυπνίες της υπαίθρου, στα διάσπαρτα
στο νησί εξωκκλήσια του. Αλλά και το...