Εξερευνώντας τον κόσμο με ένα τηλεσκόπιο / Μία ενδιαφέρουσα εκδήλωση στη Σκιάθο

Με ενδιαφέρον παρακολούθησαν οι παρευρισκόμενοι την ομιλία του κ. Κοσμά Γαζέα*, Λέκτορα Αστροφυσικής, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με θέμα “Εξερευνώντας τον κόσμο με ένα τηλεσκόπιο”, στην εκδήλωση που διοργάνωσε ο Πολιτιστικός Σύλλογος "Η Σκιάθος", στις 16 Απριλίου 2016, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Πολιτιστικού Κέντρου, "Μπούρτζι", του Δήμου Σκιάθου.

Ο κ. Γαζεάς, παρουσίασε μέσα από το εντυπωσιακό φωτογραφικό του αρχείο, τα ταξίδια του στις τέσσερις ηπείρους, Ευρώπη, Ασία, Αφρική και Αμερική, τα οποία πραγματοποίησε κυνηγώντας σπάνια φαινόμενα όπως, η ζώνη διέλευσης, η επανεμφάνιση του Ηλίου, η σκιά της Σελήνης πάνω στη Γη, το Βόρειο Σέλας, κα.

Έχει ταξιδέψει σε περισσότερες από 12 χώρες, μεταξύ αυτών Μογγολία, Κένυα, Γκαμπόν, Αίγυπτος, Ισπανία, Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, Βουλγαρία και Ισλανδία, σε ακραίες καιρικές συνθήκες από -30 Κελσίου, μέχρι 50 Κελσίου, πάνω σε παγωμένες θάλασσες, σε ερήμους, ακόμα και...

σε πλωτά μέσα, προκειμένου να αναζητήσει την τέλεια θέση παρατήρησης και φωτογράφισης των ουράνιων φαινομένων.

Πριν από ένα χρόνο ο Έλληνας αστροφυσικός και «κυνηγός» εκλείψεων έφτασε πολύ κοντά στον Βόρειο Πόλο προκειμένου να καταγράψει σε όλο το μεγαλείο του το μοναδικό θέαμα της ολικής έκλειψης της 20ής Μαρτίου 2015. Και όπως περιέγραψε, ήταν μια εμπειρία μοναδική.

→

Η τελευταία επιστημονική αποστολή του, ήταν στο αρχιπέλαγος Svalbard της Νορβηγίας στον Αρκτικό ωκεανό, μια αποστολή με μεγάλες δυσκολίες  αλλά και το εξαιρετικά σπάνιο θέαμα που αντίκρισε, τη ζώνη διέλευσης.

“Η περιοχή του αρχιπελάγους Svalbard έτυχε να βρίσκεται ακριβώς πάνω στην προβλεπόμενη ζώνη διέλευσης της σκιάς της Σελήνης, καθώς θα γινόταν η ευθυγράμμιση της Γης, της Σελήνης και του Ηλίου, με αποτέλεσμα την ολική έκλειψή του. Κατά τη διάρκεια της έκλειψης, ο ουρανός ήταν εξαιρετικά διαυγής. Παρά την ηλιοφάνεια όμως, η θερμοκρασία υπό το φως του Ηλίου κατά τις μεσημεριανές ώρες δεν ξεπερνούσε τους -18 βαθμούς Κελσίου! Κατά τη διάρκεια της έκλειψης έπεσε στους -24 βαθμούς Κελσίου και λόγω του ανέμου που φύσηξε ως αποτέλεσμα της απότομης θερμοκρασιακής μεταβολής, η θερμοκρασία αίσθησης κατρακύλησε στους -30 βαθμούς Κελσίου. Ο ξηρός και παγωμένος αέρας προκαλούσε περισσότερο πόνο, παρά αίσθηση ψύχους σε όποιο σημείο του σώματος έμενε εκτεθειμένο. Παρ' όλα αυτά, μείναμε επί περίπου τέσσερις ώρες ακίνητοι με όλον τον φωτογραφικό εξοπλισμό μας πάνω στον πάγο προκειμένου να καταγράψουμε, αλλά πάνω απ' όλα να απολαύσουμε το μοναδικό αυτό φαινόμενο. Η ολική έκλειψη Ηλίου κοντά στους Πόλους συνοδεύεται από πτώση της θερμοκρασίας και παράξενα φαινόμενα που αφήνουν άφωνο όποιον τα ζήσει από κοντά.”

Στη συνέχεια ο κ. Γαζέας αναφέρθηκε στην επανεμφάνιση του Ήλιου. “Οσο συγκλονιστική είναι η ολική έκλειψη, άλλο τόσο μεγαλοπρεπής είναι και η επανεμφάνιση του Ηλίου, ξαφνικά, οι πρώτες ηλιαχτίδες ξεπροβάλλουν με μια εκτυφλωτική λάμψη. Το διαμαντένιο δαχτυλίδι του ουρανού φωτίζει ξανά όλη την περιοχή. Η ημέρα επιστρέφει. Η θερμοκρασία ανεβαίνει. Η αίσθηση του δέους φαντάζει μόνο ένα ταπεινό συναίσθημα μπροστά σε αυτό το μεγαλείο της φύσης»  Όπως επεσήμανε “Το πρόβλημα με τις ηλιακές εκλείψεις είναι ότι πολύ σπάνια έχουμε τη δυνατότητα να τις δούμε, παρότι συμβαίνουν δύο έως πέντε φορές τον χρόνο,  ο λόγος είναι ότι η σκιά της Σελήνης διαγράφει πάνω στη Γη μια πολύ λεπτή ζώνη (τη ζώνη ολικότητας), η οποία έχει πάχος μόλις μερικά χιλιόμετρα. Ετσι, αν και οι εκλείψεις συμβαίνουν συχνά, θα πρέπει κανείς να ταξιδέψει σε εκείνο το μέρος όπου είναι ορατή η έκλειψη. Σε πολλές περιπτώσεις το μέρος αυτό είναι δύσκολα προσιτό, ακόμη και εντελώς απροσπέλαστο”.

Σύμφωνα πάντως με τον Έλληνα αστροφυσικό, η ολική έκλειψη είναι ένα τόσο εντυπωσιακό φαινόμενο, που αξίζει έστω και ένα ταξίδι στη ζωή κάθε ανθρώπου με σκοπό την παρατήρησή του. Η επόμενη ολική έκλειψη Ηλίου θα πραγματοποιηθεί στις 9 Μαρτίου 2017 και θα είναι ορατή από το Βόρνεο και την Ινδονησία, ενώ η μεθεπόμενη θα γίνει στις 21 Αυγούστου 2017 και θα είναι ορατή από τις ΗΠΑ, όπου ο κ. Γαζέας, πρόκειται να ταξιδέψει. Οι φωτογραφίες του έχουν βραβευθεί από το  BBC, ενώ έχουν χρησιμοποιηθεί για ερευνητικούς σκοπούς από τη  NASA και την ESA

____________

* Ο Δρ. Κοσμάς Γαζέας κατάγεται από την Καστοριά. Σπούδασε φυσική στο ΑΠΘ και πήρε το μεταπτυχιακό και διδακτορικό του δίπλωμα στην Παρατηρησιακή Αστροφυσική του ΕΚΠΑ.Η μετα-διδακτορική του έρευνα πραγματοποιήθηκε στο Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics (CfA) στις ΗΠΑ, όπου εργάστηκε με εικόνες του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble (NASA). Στη συνέχεια εργάστηκε στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (European Space Agency - ESA) στην Ολλανδία, με κατεύθυνση τη διαστημική οπτική και τεχνολογία.Σήμερα ο Δρ. Γαζέας είναι Λέκτορας Αστροφυσικής στο Τμήμα Φυσικής του ΕΚΠΑ. Το εκπαιδευτικό και ερευνητικό του έργο εστιάζεται στην αστρονομική παρατήρηση διπλών εκλειπτικών αστέρων, υπερκαινοφανών, blazar, quasar, μελανών οπών και άλλων εξωτικών αντικειμένων στο σύμπαν, καθώς παράλληλα ασχολείται με την αστεροσεισμολογία, τη διαστημική τεχνολογία, την εφαρμοσμένη οπτική και την αστρονομική οργανολογία. Το πλούσιο ερευνητικό του έργο αντικατοπτρίζεται από το μεγάλο αριθμό επιστημονικών δημοσιεύσεων σε ποικιλία αστρονομικών εφαρμογών, ενώ η αγάπη και το ενδιαφέρον του για τη διάδοση της αστρονομίας στο ευρύ κοινό φαίνεται μέσα από ένα πλήθος των ομιλιών που έχει δώσει σε σχολεία, συλλόγους, πανεπιστήμια και άλλους φορείς.