Ψυχότροπες Ουσίες: Μύθοι και πραγματικότητα

Της Μαρίας Καφαντάρη*

Το φαινόμενο της εξάρτησης από ψυχότροπες ουσίες αποτελεί χωρίς αμφιβολία ένα από τα σοβαρότερα και συχνότερα ψυχοκοινωνικά προβλήματα των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών. Γύρω από το φαινόμενο της εξάρτησης έχουν αναπτυχθεί διάφορες στερεοτυπικές αντιλήψεις και μύθοι, οι οποίοι δημιουργούνται και αναπαράγονται με ποικίλους τρόπους και συμβάλλουν συχνά στη δημιουργία σύγχυσης και παρανόησης αναφορικά με  διάφορες πλευρές του φαινομένου, όπως τη δράση των ουσιών, τους αιτιολογικούς παράγοντες που οδηγούν στην χρήση, τη θεραπεία της εξάρτησης και την πρόληψη.

Ας παραθέσουμε λοιπόν κάποιους από τους πιο κοινούς μύθους, σε σχέση με την εξάρτηση:

Αγχώδεις Διαταραχές

Ο καθένας αισθάνεται ανήσυχος κατά καιρούς. Προκλήσεις και γεγονότα ζωής  - όπως οι πιέσεις στον χώρο εργασίας, το ιδιαίτερα απαιτητικό πρόγραμμα ή οι εξετάσεις μπορούν να οδηγήσουν σε μια αίσθηση ανησυχίας , ακόμα και φόβου. 

Ο φόβος είναι μια συναισθηματική κατάσταση, η οποία αποτελεί την απάντηση σε ένα εξωτερικό ερέθισμα ή μια κατάσταση που γίνεται αντιληπτή ως απειλητική · η ένταση και η διάρκεια του φόβου είναι ανάλογες με το ερέθισμα που τις προκαλεί και τον εν δυνάμει κίνδυνο από αυτόν. Ο οργανισμός σε μια τέτοια περίπτωση έχει να επιλέξει μεταξύ της αντίδρασης «πάλης» ή «φυγής» (fight or flight response) και υπάρχουν και οι αντίστοιχες σωματικές αντιδράσεις, όπως  η επιτάχυνση του καρδιακού ρυθμού, της αναπνοής, τρόμος των μυών και ανακατονομή του αίματος από το δέρμα και τα σπλάχνα στους μεγάλους μύες του σώματος. Οι μεταβολές αυτές προετοιμάζουν το σώμα για την απάντηση του στο απειλητικό ερέθισμα.