Μία προσέγγιση στην ερπετοπανίδα των Βορείων Σποράδων

Τα νησιά των Βορείων Σποράδων φιλοξενούν μια πλούσια βιοποικοιλότητα. Πλούσια είναι και η ερπετοπανίδα τους, με 18 διαφορετικά χερσαία είδη ερπετών και αμφιβίων. 

Αναλυτικότερα, συναντάμε 7 είδη φιδιών, εκ των οποίων μόνο το 1 είναι δυνητικά επικίνδυνο, 8 είδη σαυρών, εκ των οποίων όλα είναι ακίνδυνα, 3 είδη χελωνών και 2 είδη αμφιβίων.

Τα φίδια 

Τα φίδια που συναντάμε στις βόρειες Σποράδες είναι ο λαφιάτης (Elaphe quatuorlineata), ο σαπίτης (Malpolon insignitus), ο έφιος (Dolichophis caspius), το αγιόφιδο (Telescopus fallax), το σπιτόφιδο (Zamenis situla) και η κοινή οχιά (Vipera ammodytes). Το μοναδικό δυνητικά επικίνδυνο φίδι στις βόρειες Σποράδες είναι η οχιά (εικόνα 3.), η οποία απαντάται στην Αλόννησο, στην Σκιάθο, στην Σκόπελο, στα Γιούρα και στα Δύο Αδέλφια. Η οχιά δεν είναι καθόλου επιθετική και δαγκώνει μόνο αν πιαστεί ή πατηθεί.

Ο λαφιάτης (εικόνα 1.) είναι ένα μεγάλου μεγέθους ακίνδυνο φίδι, το οποίο σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να φτάσει τα 2.5 μέτρα. Πρόκειται για ένα σχετικά αργό φίδι, που δαγκώνει πολύ σπάνια. Πολύ συχνά τον βρίσκουμε μέσα σε αποθήκες σπιτιών, όπου κυνηγάει και τρέφεται με μεγάλα ποντίκια και αρουραίους. Ο λαφιάτης όταν είναι νεαρός σε ηλικία, μιμείται τα σχέδια και το χρώμα της οχιάς (εικόνα 2.). Ωστόσο, μπορούμε εύκολα να τον ξεχωρίσουμε από το στενό κεφάλι, το μακρόστενο σώμα, την μεγάλη και λεπτή ουρά, και τα σχέδια, που σε αντίθεση με την οχιά, μοιάζουν με κηλίδες και όχι με "ζικ ζακ". Ο λαφιάτης απαντάται στην Σκιάθο, στην Σκόπελο και στην Κυρά Παναγιά, πιθανόν και σε άλλα νησιά.

Ο σαπίτης (εικόνα 4.) πρόκειται για ένα μεγάλο σε μέγεθος οπισθόγλυφο είδος. Φέρει ασθενές δηλητήριο, που σημαίνει πως δεν είναι αρκετά ισχυρό για να μας βλάψει. Επίσης είναι οπισθόγλυφο, που σημαίνει πως τα δόντια που εκχύουν το δηλητήριο βρίσκονται πολύ πίσω στην άνω γνάθο και είναι σχετικά δύσκολο να μας εκχύσει δηλητήριο. Άρα πρόκειται για ένα ακίνδυνο φίδι. Ο σαπίτης είναι σκουρόχρωμος, μακρόστενος και αρκετά γρήγορος. Τρεφεται με άλλα φίδια όπως οχιές, με μεγάλα τρωκτικά και με μεγάλες σαύρες. Τον βρίσκουμε στην Σκόπελο, στα Σκάντζουρα, στα Γιούρα και μάλλον στην Αλόννησο.

Εικόνα 1. Ενήλικος Λαφιάτης (Elaphe quatuorlineata). Ακίνδυνο φίδι. 
Φωτογραφία του Ηλία Στραχίνη. 

Ο έφιος (εικόνα 5.) είναι ένα μεγάλο, μακρύ και πολύ γρήγορο φίδι. Στην Αλόννησο έχει την τοπική ονομασία "Δεντρογαλιά". Πρόκειται για ένα εντελώς ακίνδυνο φίδι. Είναι αρκετά κοινό στην Αλόννησο και το βρίσκουμε συχνά κοντά σε οικισμούς. Αρκετά συχνά μπορεί να γίνει σκουρόχρωμος, σχεδόν ολόμαυρος. Τρέφεται με άλλα φίδια όπως οχιές και με μεγάλα τρωκτικά. Απαντάται στην Αλόννησο, στην Περιστέρα και στην Λεχούσα.