Είκοσι ένας αιώνες δουλείας

Του

Γιώργου Ν. Οικονόμου

Διδάκτορα Φιλοσοφίας
Συγγραφέα

oikonomouyorgos.blogspot.com

Μέσα στον ορυμαγδό πληροφοριών και απόψεων για την εξέγερση του 1821 υπάρχουν και κάποιες περίεργες που προέρχονται από διανοουμένους του εθνικιστικού, θρησκευτικού, νεο-ορθόδοξου και θεολογικού χώρου. Υποστηρίζουν ότι μέχρι το 1821 οι υποταγμένοι στο χριστιανικό Βυζάντιο και στην Οθωμανική εξουσία, δηλαδή το χριστιανικό ποίμνιο του πατριάρχη, οι υπήκοοι του αυτοκράτορα και του σουλτάνου ήταν ελεύθεροι και είχαν θεσμούς δημοκρατίας! Άρα με την ίδρυση του νεοελληνικού ανεξάρτητου κράτους έχασαν την ελευθερία τους και έκτοτε έζησαν τα πιο ανελεύθερα χρόνια του ιστορικού τους βίου μέχρι σήμερα! Συνεπώς κακώς έγινε η εξέγερση το 1821! Στην παραδοξότητα αυτή   χρειάζονται μερικές ιστορικές και πολιτικές διευκρινίσεις, δηλαδή τα αυτονόητα. 

Το μέλλον της Ακροδεξιάς

Όταν το νεοναζιστικό κόμμα εισήλθε στη Βουλή το 2012 με ποσοστό 7% πολλοί εξεπλάγησαν, άλλοι λυπήθηκαν και κάποιοι αναρωτήθηκαν τι έγινε. Κάποιοι ευφάνταστοι όσο και επιπόλαιοι απέδωσαν την άνοδο των νεοναζιστών στο κίνημα των πλατειών το 2011, το οποίο δεν είναι μόνο λανθασμένο, αλλά αποτελεί επί πλέον διαστρέβλωση και απαξίωση του κινήματος, συνειδητή ή ανεπίγνωστη λίγο διαφέρει. Ας δούμε όμως την πορεία και την κατάσταση των πραγμάτων. 

Του

Γιώργου Ν. Οικονόμου

Διδάκτορα Φιλοσοφίας
Συγγραφέα

oikonomouyorgos.blogspot.com

Η Ακροδεξιά, της οποίας τμήμα είναι η ναζιστική, είχε αρχίσει να ανεβαίνει πολύ πριν από το κίνημα των πλατειών του 2011 σε διάφορες χώρες λόγω της διεθνούς οικονομικής κρίσης, λόγω των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών από τις χώρες της Ασίας και της Αφρικής, της συνεπόμενης κοινωνικής ανασφάλειας, καθώς επίσης λόγω της ευρωπαϊκής αδυναμίας να προτείνει λύσεις στα ανακύπτοντα προβλήματα της κρίσης. Όσον αφορά την Ελλάδα η Ακροδεξιά είναι παλαιά ιστορία και έχει τις ρίζες της σε ένα σύνολο παραγόντων: στον θεσμό της βασιλείας, στη δικτατορία του Μεταξά, στον δεσπόζοντα ρόλο του Στρατού, στην κυριαρχία της «εθνικοφροσύνης» και στην ισχυρή επιρροή της Εκκλησίας. Απέκτησε ισχυρές βάσεις κατά τον εμφύλιο, μετά στο ανώμαλο μετεμφυλιακό καθεστώς του μοναρχικού κοινοβουλευτισμού, στο περιβόητο παρακράτος και στη στρατιωτική δικτατορία του Παπαδόπουλου. Είχε στηρίγματα στα ισχυρά ιδεολογήματα: έθνος, κράτος, θρησκεία, τάξις, αντικομμουνισμός.

Η οντολογία του Φαντασιακού

Του
Γιώργου Ν. Οικονόμου
Διδάκτορα Φιλοσοφίας
Συγγραφέα
oikonomouyorgos.blogspot.com

Για το βιβλίο του Κορνήλιου Καστοριάδη, Πεπραγμένα και πρακτέα, Ύψιλον, 2019.

Το βιβλίο αυτό είναι το προτελευταίο στη σειρά «Τα σταυροδρόμια του λαβυρίνθου» και εκδόθηκε ζώντος του Κορνήλιου Καστοριάδη. Θα έλεγα ότι συμπυκνώνει την φιλοσοφία μιας ζωής με έναν ιδιαίτερο τρόπο, αφού στο βασικό του κείμενο, που δίνει και τον τίτλο στο βιβλίο, ο Καστοριάδης απαντά σε κριτικές που ασκήθηκαν στις απόψεις του από πανεπιστημιακούς και άλλους διανοουμένους, οι οποίες δημοσιεύθηκαν το 1989 σε ένα συλλογικό τόμο προς τιμήν του. Μπορεί να πει κανείς πως οι κριτικές αυτές συμπυκνώνουν τους κύριους τόπους των κριτικών που ασκήθηκαν στο έργο του και από αυτήν την άποψη έχει μοναδικό ενδιαφέρον να παρακολουθήσει κανείς τις απαντήσεις σε αυτές άμεσα από τον ίδιο.

Αναγκάζεται έτσι ο Καστοριάδης να επανεξετάσει και να διευκρινίσει τις βασικές γραμμές του έργου του, σχεδόν σε όλους τους τομείς, οντολογία, ψυχανάλυση, ηθική, πολιτική. Από αυτήν την άποψη αποτελεί ένα είδος πνευματικής αυτοβιογραφίας και φιλοσοφικής, ψυχαναλυτικής και πολιτικής διαθήκης, αν και όλο το έργο του ασφαλώς είναι μιά ανοικτή διαθήκη. Το βιβλίο περιέχει και άλλα κείμενα για την σχέση φιλοσοφίας και ψυχανάλυσης, καθώς και το ιστορικό της φαντασίας, προσθέτοντας καινούριες οπτικές σε αυτά τα πεδία που αποτελούν κύριους πυλώνες της φιλοσοφίας του.

Ο μύθος της Οκτωβριανής Επανάστασης

Του

Γιώργου Ν. Οικονόμου

Διδάκτορα Φιλοσοφίας
Συγγραφέα

oikonomouyorgos.blogspot.com

Έγινε προσφάτως στην Αθήνα ένα ενδιαφέρον συνέδριο για την «ρωσική επανάσταση», στο οποίο ακούσθηκε αρκετές φορές ο όρος «οκτωβριανή επανάσταση». Ο όρος αυτός έχει επιβληθεί από την κομμουνιστική ορθοδοξία και από ποικίλες μορφές της Αριστεράς. Η αλήθεια όμως είναι διαφορετική. Κατ’ αρχάς, το πρώτο βασικό ερώτημα που τίθεται είναι τι σημαίνει επανάσταση. Ορίζοντάς την με ένα γενικό τρόπο, και στο πλαίσιο που όρισε ο Καστοριάδης, επανάσταση είναι ο αγώνας μιας κοινωνίας να δώσει μόνη της στον εαυτό της την ελευθερία, να εγκαθιδρύσει νέους θεσμούς ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών με βάση την ισότητα, να χαράξει μόνη της στόχους και όρια. 

Έτσι τον Φεβρουάριο 1917 έγινε στη Ρωσία μια νικηφόρα επανάσταση που  με τη συμμετοχή του κοινωνικού πλήθους οδήγησε στην πτώση του τσαρικού καθεστώτος και στην διάνοιξη ενός άλλου ορίζοντα με ελευθερίες και δικαιώματα άγνωστα μέχρι τότε στη Ρωσία. Δημιουργήθηκε μία πρωτοφανής και εκπληκτική πλειάδα κινήσεων και κινημάτων τόσο από τις παραδοσιακές δυνάμεις (κόμματα, συνδικάτα, αντιπροσώπους) όσο και από την λαϊκή βάση, από τα κάτω.

Οι συμφορές του Εθνικισμού

Του

Γιώργου Ν. Οικονόμου

Διδάκτορα Φιλοσοφίας
Συγγραφέα

oikonomouyorgos.blogspot.com

Επιτέλους ένα μεγάλο μέρος της νεοελληνικής κοινωνίας και του πολιτικού κόσμου κατάφεραν μετά από 27 έτη κάτι που για τον κοινό νού είναι αυτονόητο: να δεχτούν τη σύνθετη ονομασία της γείτονος χώρας με το όνομα «Βόρεια Μακεδονία». Κατάφεραν να υπερβούν τον άγριο και αδιέξοδο εθνικισμό, τον επικίνδυνο φανατισμό, την πόλωση σε «προδότες» και «πατριώτες», τις φρικώδεις απειλές για κρεμάλες και δικαστήρια, να υπερασπισθούν τη φωνή της λογικής, τον δρόμο της νηφαλιότητας και της ανεκτικότητας.

Δυστυχώς ένα μεγάλο μέρος του πολιτικού κόσμου απέχει πολύ ακόμα από το να συμβάλει στη συγκρότηση πολιτικής κοινωνίας. Παραμένει στο προπολιτικό στάδιο της άγριας και τυφλής διαμάχης, της στοχοποίησης του διαφορετικού, της μισαλλοδοξίας και της θρησκευτικής αντίληψης για τον κόσμο. Δεν έχει ακόμη ξεπεράσει το μυθικό στάδιο και να φθάσει στο στάδιο του λόγου – που είχε κατακτήσει τον 6ο αιώνα π.Χ. η προσωκρατική σκέψη. δεν έχει ανακαλύψει την σημασία της πόλεως, ως έννομης και διαλογικής μορφής συνύπαρξης, με σεβασμό της διαφορετικής άποψης στη βάση του διαλόγου και της αντιπαράθεσης επιχειρημάτων.

Επικίνδυνη ανικανότητα

Του

Γιώργου Ν. Οικονόμου

Διδάκτορα Φιλοσοφίας

oikonomouyorgos.blogspot.com

Η μέχρι τώρα πορεία του Κυριάκου Μητσοτάκη στην προεδρία της ΝΔ έχει δείξει τις μεγάλες ελλείψεις του ως πολιτικού. Τα μόνα στοιχεία που διαθέτει είναι η δημαγωγία, ο λαϊκισμός, ο εθνικισμός, η εκλογολογία, η ευτελής ρητορεία, ευφυολογήματα εμπνευσμένα από τον Αρκά, η στείρα αντιπολίτευση δίχως κάποιο ουσιαστικό επιχείρημα, δίχως κάποια εποικοδομητική πρόταση και συζήτηση. Με τέτοια στοιχεία όμως δεν γίνεται ουσιαστική πολιτική που έχει ανάγκη η χώρα, η οποία βρίσκεται σε κατάσταση χρεοκοπίας εδώ και 10 έτη, το δε μέλλον της είναι αβέβαιο. Στα μεγάλα και δύσκολα προβλήματα ο Μητσοτάκης δεν έχει καμία απάντηση, ούτε πρόγραμμα πειστικό ούτε αρχές που προάγουν μία πολιτική κοινωνία και διασφαλίζουν δικαιώματα και ελευθερίες. Με κενή πολιτική και πομπώδη ρητορεία το μόνο βέβαιο είναι η επιδείνωση, όχι μόνο της οικονομίας, αλλά και της γενικώτερης κατάστασης της κοινωνίας.

Η άνοδος της Βαρβαρότητας

Του

Γιώργου Ν. Οικονόμου

Διδάκτορα Φιλοσοφίας

oikonomouyorgos.blogspot.com

Από τα πιο ολέθρια σφάλματα του ΣΥΡΙΖΑ και του Αλέξη Τσίπρα ήταν η συμμαχία με την λαϊκιστική, εθνικιστική, θρησκευτική, συνωμοσιολογική Δεξιά του Π. Καμμένου (ΑΝΕΛ), συμμαχία που συνετέλεσε στη νομιμοποίηση αυτού του ρεύματος. Η νομιμοποίηση αυτή είχε ξεκινήσει με την κυβέρνηση συνεργασίας ΝΔ-ΠΑΣΟΚ που έδωσε υπουργικές θέσεις σε γνωστά στελέχη του ακροδεξιού ΛΑΟΣ (Γεωργιάδη και Βορίδη). Εν συνεχεία το ρεύμα αυτό νομιμοποιήθηκε από τον πρώην πρόεδρο της ΝΔ και πρωθυπουργό Α. Σαμαρά, ο οποίος, απέχοντας ελάχιστα από αυτό, έδωσε επίσης ανώτατες θέσεις στα ίδια στελέχη και στον Μπαλτάκο. Τέλος, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ανίκανος και εγκλωβισμένος, επισφράγησε την «αναγκαιότητα» του ρεύματος αυτού ενσωματώνοντας στελέχη του στη ΝΔ και χρίζοντας τον Γεωργιάδη αντιπρόεδρο της ΝΔ!

Οι πραγματικοί ένοχοι για τη Χρεοκοπία

Του

Γιώργου Ν. Οικονόμου

Διδάκτορα Φιλοσοφίας

oikonomouyorgos.blogspot.com

Ένα τεράστιο σκάνδαλο - σύμπτωμα της γενικευμένης παρακμής που μαστίζει τη χώρα - είναι η απουσία απόδοσης ευθυνών και τιμωρίας των ενόχων για τη χρεοκοπία, με άλλα λόγια η απουσία δικαιοσύνης. Ενώ συνέβη ένα τεράστιο έγκλημα οι ένοχοι παραμένουν ατιμώρητοι. Επί πλέον δε, και ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο, οι πολιτικοί και οι διανοούμενοι των δύο κομμάτων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ που οδήγησαν στον γκρεμό προσπαθούν με κάθε μέσον να αποσείσουν κάθε ενοχή από τον εαυτό τους και τα κόμματά τους και να αποδώσουν ευθύνες σε εξωτερικούς παράγοντες (πολυεθνικό κεφάλαιο, ανεξέλεγκτες τράπεζες, ΕΕ, Γερμανία). Πρόσφατο παράδειγμα ο Σωτήρης Χατζηγάκης, πρώην βουλευτής και υπουργός στις κυβερνήσεις της ΝΔ, δηλαδή συνένοχος για την ολέθρια πορεία της χώρας, ο οποίος διατείνεται πως η σημερινή κρίση δεν είναι τόσο εσωτερική, αλλά οφείλεται κυρίως στην κρίση του διεθνούς συστήματος (εφσυν, 23/5/2017). 

Η αλήθεια όμως είναι διαφορετική. Θα πρέπει κατ’ αρχάς να επισημανθούν τρία μείζονα γεγονότα που

Η αποτυχία του ελληνικού πολιτικού Συστήματος

Κυκλοφορεί το νέο βιβλίο του Γιώργου Ν. Οικονόμου

Ένα σημαντικό στοιχείο για την κατανόηση της γενικευμένης ελληνικής χρεοκοπίας είναι ο ρόλος του εσωτερικού παράγοντα, ο οποίος στις περισσότερες αναλύσεις συγκαλύπτεται, καθώς η χρεοκοπία αποδίδεται κυρίως σε εξωτερικά αίτια (διεθνή κρίση,  παγκοσμιοποίηση, Ευρωπαϊκή Ένωση, ευρώ).

Αναζητώντας τα αίτια και τους ενόχους, το βιβλίο αναλύει   το κυρίαρχο πολιτικό θεσμικό σύστημα, τον τρόπο λειτουργίας του, τις ευθύνες της νομοθετικής, εκτελεστικής, δικαστικής  εξουσίας, των κομμάτων και της κυρίαρχης νεοελληνικής ιδεολογίας - συνολικώς τους παράγοντες που καθόρισαν τις λανθασμένες επιλογές και την καταστρεπτική πορεία.

Στο πλαίσιο αυτό αναδεικνύεται και το «βαθύ κράτος» (αστυνομία, στρατός, εκκλησία) που στήριξε το κυρίαρχο πλέγμα εξουσίας. Αναλύεται επίσης ο ρόλος του συνδικαλισμού, των ΜΜΕ και της Αριστεράς.

Με βάση την ανάλυση αυτή προτείνεται ένας άλλος δρόμος πολιτικής κοινωνικής δράσης για έξοδο από τη γενικευμένη παρακμή, με βασικό στόχο ριζικές αλλαγές στο πολιτικό σύστημα.

Η αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ και οι συγχύσεις περί Δημοψηφίσματος

του

Γιώργου Ν. Οικονόμου

Δρ Φιλοσοφίας 

Η αιφνιδιαστική προκήρυξη «δημοψηφίσματος» από την κυβέρνηση Αριστεράς-Ακροδεξιάς φανερώνει κατ’ αρχήν την αποτυχία και την ανικανότητά της, τις οποίες προσπαθεί να μεταβιβάσει με εκβιαστικό τρόπο στην κοινωνία. Προσπαθεί επίσης με δημαγωγικές εθνικιστικές και λαϊκιστικές ρητορείες να μεταβιβάσει τις ευθύνες αποκλειστικά στην Ε.Ε. και στο ΔΝΤ. Από τις μεγάλες ελλείψεις του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ο ρεαλισμός, η πολιτική ικανότητα και ο καθορισμός στόχου. Ήδη από τις ανεφάρμοστες προεκλογικές υποσχέσεις διαφάνηκε η ανικανότητά του που οδήγησε σε αδιέξοδο. Δύο ενδεχόμενα υπάρχουν γι’ αυτό: είτε η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν γνώστης της πραγματικότητας πράγμα που σημαίνει πως είναι ανίκανη, είτε ήξερε την πραγματικότητα και ενσυνειδήτως υποσχέθηκε πράγματα που δεν μπορούσαν να πραγματοποιηθούν με σκοπό να κερδίσει τις εκλογές, πράγμα που σημαίνει πως είναι απατεώνας. Και στις δύο περιπτώσεις, είτε ανίκανη είτε απατεώνας, είναι επικίνδυνη.

Επί πέντε μήνες στους κόλπους της  κυβερνώσας Αριστεράς οξύνονταν οι αντιθέσεις για τις ακολουθούμενες στρατηγικές και τακτικές, δημιουργώντας ένα κλίμα αστάθειας και αμφιβολίας. Οι αντιθετικές γνώμες και η κυβερνητική αδυναμία δημιουργούσαν σύγχυση τόσο στους ευρωπαίους όσο και στην κοινωνία. Ταυτοχρόνως το πρώην πασοκαριάτο άλωνε ξανά τον κυβερνητικό, διοικητικό και κρατικό μηχανισμό και οι ποικίλοι αρχηγίσκοι και ηγετίσκοι φλυαρούσαν ασυστόλως και ατερμόνως σε ραδιόφωνα, τηλεοράσεις και διαδίκτυο, συντηρώντας την αβεβαιότητα. Παρουσιάσθηκε  έτσι το πρωτοφανές φαινόμενο η αντιπολίτευση στην κυβέρνηση να μην...

Κάτοπτρα Αριστερών Ηγεμόνων

Γράφει ο
Γιώργος Ν. Οικονόμου

Διδάκτωρ Φιλοσοφίας

Oikonomouyorgos.blogspot.com

Ο όρος «κάτοπτρα ηγεμόνων» (speculum principis) χρησιμοποιείται για τα κείμενα του Μεσαίωνα που απευθύνονταν ή αφιερώνονταν στους ηγεμόνες (βασιλείς, πρίγκηπες, αυτοκράτορες) υπό μορφή εγκωμίου ή παραινετικών προτάσεων και τους προέτρεπαν σε πράξεις και συμπεριφορές που ταίριαζαν στο αξίωμά τους. Οι ρίζες αυτού του γραμματειακού είδους θα μπορούσαν να αναζητηθούν στους αρχαίους συγγραφείς που έγραψαν έργα περί βασιλείας ή παραινετικές επιστολές σε ηγεμόνες, όπως η «Έβδομη επιστολή» και η «Πολιτεία» του Πλάτωνα με το ιδεώδες του βασιλέως-φιλοσόφου, η «Κύρου παιδεία» και ο «Ιέρων» του Ξενοφώντα ή ακόμη οι επιστολές του Ισοκράτη «Προς Νικοκλέα», «Προς Δημόνικον», «Προς Φίλιππον». Ο Πλάτων και ο Ξενοφών λ.χ. θεωρούν ως κλειδί της ορθής διακυβέρνησης την εκπαίδευση του μονάρχη.

Όπως ήταν φυσικό τα «κάτοπτρα ηγεμόνων» ευδοκίμησαν σε μοναρχικά καθεστώτα πράγμα που εξηγεί την άνθησή τους κατά τον Μεσαίωνα και συνεπώς κατά τους βυζαντινούς χρόνους, ήδη από την αρχή της ανατολικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Ο δουλοπρεπής τόνος των «κατόπτρων ηγεμόνος» αντανακλά  την έλλειψη ελευθερίας και κριτικής στα αυταρχικά καθεστώτα και επί πλέον την...

Νοσηρή κατάσταση

Του Γιώργου Ν. Οικονόμου

Δρ Φιλοσοφίας 

Oikonomouyorgos.blogspot.com

Οι περισσότερες κομματικές δυνάμεις εξέφρασαν την ικανοποίησή τους και πανηγύρισαν για τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών 2014. Ο ΣΥΡΙΖΑ επειδή βγήκε πρώτος, η ΝΔ αν και δεύτερη και αρκετά συρρικνωμένη επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ξεπέρασε τις πέντε μονάδες διαφορά, το νεοναζιστικό κόμμα επειδή βγήκε τρίτο, το ΠΑΣΟΚ επειδή δεν έπεσε στο 5%, το ΚΚΕ επειδή ανέβασε το ποσοστό του, το Ποτάμι επειδή με την πρώτη του εμφάνιση έπιασε σημαντικό ποσοστό και ο Καρατζαφέρης επειδή βγήκε από την ανυπαρξία. Όλοι σχεδόν πανηγύρισαν που ο περιβόητος ελληνικός «λαός» τους δικαίωσε, τους αντάμειψε για το έργο τους που υποτίθεται επιτελούν αόκνως προς όφελος του «λαού». Υπήρξαν φυσικά και οι πενθούντες (ΑΝΕΛ, ΔΗΜΑΡ, Οικολόγοι) αλλά ουδείς μίλησε για την μεγάλη αποχή, περίπου 44%, η οποία δηλώνει κατά μεγάλο μέρος αποδοκιμασία των εκλογών και του πολιτικού συστήματος και είναι ο ουσιαστικός «νικητής» των εκλογών. 

Οι πανηγυρισμοί των κομμάτων πάνω στο λεηλατημένο και πληγωμένο κοινωνικό σώμα δηλώνουν την νοσηρή κατάσταση στην οποία βρίσκεται το πολιτικό σύστημα. Δηλώνουν με έμφαση πως οι εκλογές τούς μόνους που οφελούν είναι οι πολιτικοί και τα κόμματα και πως το μόνο που ενδιαφέρει τα τελευταία είναι το δικό τους συμφέρον. Διότι και...

Τοπικές κοινωνίες και συμμετοχή

Του Γιώργου Ν. Οικονόμου

Δρ Φιλοσοφίας

Oikonomouyorgos.blogspot.com

Το μέγιστο πρόβλημα στις σημερινές κοινωνίες είναι η απουσία των ανθρώπων από την πολιτική σκηνή, όχι μόνο από τα κέντρα των αποφάσεων και τη θέσπιση των νόμων, αλλά και από διεκδικητικούς αγώνες για προάσπιση βασικών δικαιωμάτων που καθιστούν τη ζωή αξιοπρεπή και ασφαλή. Η κυρίαρχη ιδεολογία της αντιπροσώπευσης και των κομμάτων έχει διαποτίσει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να αναθέτουν τα ουσιαστικά ζητήματα της ζωής τους σε άλλους, τους υποτιθέμενους «ειδικούς» της πολιτικής, βουλευτές, περιφερειάρχες και δημάρχους. Όμως η ιδεολογία αυτή έχει κλονισθεί μετά την παταγώδη αποτυχία των επί δεκαετίες κυρίαρχων πολιτικών και οικονομικών ελίτ να λύσουν τα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα. Με την μεγάλη ανικανότητα και απληστία τους οι ελίτ οδήγησαν τις κοινωνίες σε πρωτοφανή κρίση, όχι μόνο οικονομική, αλλά και πολιτική, πολιτιστική, ανθρωπιστική. 

Ειδικώς εν Ελλάδι το κυρίαρχο οικονομικό, μιντιακό και πολιτικό μπλοκ εξουσίας οδήγησε στην πολύπλευρη χρεοκοπία και παρακμή. Ένας βασικός λόγος γι' αυτό είναι η...

Η χρεωκοπία της νεοελληνικής ταυτότητας

[Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών]

Γιώργος Ν. Οικονόμου

Δρ Φιλοσοφίας

oikonomouyorgos.blogspot.com

Η χρεοκοπία που διέρχεται η χώρα δεν είναι μόνο οικονομική και πολιτική αλλά πρωτίστως και κυρίως χρεοκοπία «ταυτότητας». Τα στοιχεία που συγκρότησαν τη νεοελληνική ταυτότητα ήταν κυρίως εθνικά και θρησκευτικά, με έμφαση στον Έλληνα και στον πιστό. Οι ιδέες και οι σημασίες στις οποίες στηρίχθηκε η ύπαρξη και η πορεία του νεοελληνικού μορφώματος ήταν: το «αναλλοίωτο» διαχρονικό έθνος, η «ανωτερότητα» της Ορθοδοξίας, η αυτοκρατορική δύναμη του χριστιανικού Βυζαντίου και η αίγλη της αρχαίας Ελλάδας.

Οι ιδέες αυτές προσέδωσαν μία επίπλαστη συλλογική ταυτότητα, μία ψευδαίσθηση του συνανήκειν, διότι ήταν νεκρά παρελθοντικά στοιχεία και ως εκ τούτου δεν μπόρεσαν να στοιχειοθετήσουν πραγματικά στηρίγματα για πορεία στον σύγχρονο κόσμο. Εφ’ όσον το «ένδοξο» παρελθόν θεωρείται δικαίωση, τότε συνεπάγεται αυτοϊκανοποίηση και επανάπαυση, άρα απουσία κάθε προσπάθειας για αξιόλογη δημιουργία στο παρόν. Η «δικαίωση» μέσα από το παρελθόν είναι το άλλοθι για το μίζερο παρόν και το άθλιο μέλλον, το άλλοθι για τη διαρκή πολιτική παρακμή και πολιτισμική μιζέρια, τη στεγανοποίηση των σημασιών, την έλλειψη κριτικής αντιμετώπισης και αμφισβήτησης της παράδοσης. Κατασκευάζει δηλαδή περίφραξη της σημασίας, κλειστότητα του νοήματος και κυριάρχηση ιδεολογημάτων και ιδεοληψιών.

Έτσι, η νεοελληνική κοινωνία αποτελεί κλασική...