Αλέξανδρος Μωραϊτίδης † 25 ΟΚΤ. 1929

Ἐχθρὸς κάθε θορύβου καὶ πάσης ἐπιδείξεως 

Τὴν Παρασκευὴ 25 Ὀκτωβρίου 1929 ὁ σκιαθίτης ἔμπορος Μενέλαος Λεβίδης, μὲ τηλεγράφημά του στὴν ἐφημερίδα Πρωΐα, ἀνακοινώνει τὸν θάνατο τοῦ μοναχοῦ Ἀνδρόνικου, τοῦ κατὰ κόσμον Ἀλέξανδρου Μωραϊτίδη (Σκιάθος 15 Ὀκτ. 1850-25 Ὀκτ. 1929). Στὸ τηλεγράφημα μὲ ὥρα ἀποστολῆς τὴν 3μ.μ. σημειώνεται ὅτι ὁ Ἀλέξανδρος Μωραϊτίδης ἐκοιμήθη τὴν μεσημβρίαν ἡ δὲ ἐξόδιος ἀκολουθία καὶ ἡ ταφή του θὰ λάβουν χώρα τὴν ἑπομένη, Σαββάτο 26 Ὀκτ. 1929.

Ἡ σύνταξη τῆς ἐφ. Πρωΐα, μὲ ἀφορμὴ τὸ τηλεγράφημα αὐτό, δημοσιεύει ‒ἀνωνύμως‒ νεκρολογία γιὰ τὸν ἐκλιπόντα, μὲ τίτλο «Ἀπέθανε χθὲς ὁ Ἀλέξ. Μωραϊτίδης», ὅπου παρατίθενται ἁδρομερῶς βιογραφικὰ καὶ ἐργογραφικὰ στοιχεῖα ἀπὸ τὴ ζωὴ καὶ τὸ πνευματικὸ ἔργο τοῦ ἐμπνευσμένου καὶ εἰλικρινοῦς αὐτοῦ ἐργάτη τῆς πνευματικῆς ζωῆς, ‒ ὅπως χαρακτηρίζεται ἀπὸ τὸν ἀρθρογράφο‒ ὁ ὁποῖος τὸν περασμένο μῆνα, στὶς 16 Σεπτεμβρίου 1929, εἶχε γίνει μεγαλόσχημος μοναχὸς μὲ τὸ ὄνομα Ἀνδρόνικος.

Ἰδιαίτερη ἀναφορὰ γίνεται –συνήθης πρακτικὴ ὅσων δημοσιεύουν γιὰ τὸν Μωραϊτίδη‒ στὴ σύγκριση τοῦ πνευματικοῦ του ἔργου μὲ ἐκεῖνο τοῦ τριτεξαδέλφου του Ἀλεξάνδρου Παπαδιαμάντη, ὁ ὁποῖος χαρακτηρίζεται ὡς, μὲ περισσότερο ταλάντον ἀπὸ τὸν Ἀλέξανδρο Μωραϊτίδη. Εἶναι μιὰ κρίση ποὺ ἐπαναλαμβάνεται συχνά-πυκνά, μὲ διάφορους τρόπους καὶ διατυπώσεις, μέχρι τὶς μέρες μας. Ἴσως, βεβαίως, εἶναι βάσιμη, ἀλλὰ διατυπώνεται τόσο κατηγορηματικά, ἕως ἐνδεχομένως καὶ ἀπαξιωτικά, ὥστε τελικὰ νὰ ἀδικεῖ ἕως καὶ νὰ ἀφανίζει ἐν πολλοῖς τὸ ἔργο τοῦ Μωραϊτίδη. Τόσον δὲ εἶναι τὸ εὖρος τῆς ἀφάνειας ὥστε, ὄχι μόνον ἔχει ἐξοβελισθεῖ ἀπὸ τὰ σχολικὰ ἀναγνωστικά, ἀλλὰ πολλὲς φορὲς συγχέεται μὲ τὸ ὄνομα τοῦ γνωστοῦ ἀθηναιογράφου Τίμου Μωραϊτίνη!

Η ιστορία του ναού του Αγίου Ελισσαίου στην Οδό Άρεως που συνδέθηκε με τον Παπαδιαμάντη, τον Μωραϊτίδη και τον Παύλο Νιρβάνα

Στην οδό Άρεως 14, κοντά στο Μοναστηράκι και απέναντι από τη Βιβλιοθήκη του Αδριανού βρίσκεται ο μικρός ναός του Αγίου Ελισσαίου, που έχει συνδεθεί με σημαντικές προσωπικότητες από τον χώρο των ελληνικών γραμμάτων.

Το εκκλησάκι οικοδομήθηκε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, στα μέσα του 17ου αιώνα. Ανήκε στην αθηναϊκή οικογένεια Χωματιανού-Λογοθέτη και βρισκόταν μέσα στον κήπο του αρχοντικού της, ερείπια του οποίου σώζονται ακριβώς δίπλα. Ήταν ιδιωτικός ναός αλλά προσβάσιμος στο κοινό.
Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα έγινε γνωστός για τις αγρυπνίες που τελούνταν εδώ και φιλοξένησε σπουδαίες προσωπικότητες της εποχής: ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ένας από τους σημαντικότερους έλληνες λογοτέχνες, έψαλλε μαζί με τον εξάδελφό του Αλέξανδρο Μωραϊτίδη, ο μετέπειτα άγιος Νικόλαος Πλανάς λειτουργούσε, ενώ μαρτυρείται και η παρουσία μεταξύ άλλων, των λογοτεχνών Ζαχαρία Παπαντωνίου και Παύλου Νιρβάνα, του συγγραφέα Γιάννη Βλαχογιάννη και του Αγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως.

Το 1943-1944, ο τότε ιδιοκτήτης του χώρου, που ήταν και ο τελευταίος, κατεδάφισε μεγάλο τμήμα του ναού, παρά τις αντιδράσεις αρχαιολόγων και αρχιτεκτόνων, και έτσι παρέμεινε μόνο η θεμελίωση και τμήμα του νότιου τοίχου του. Αργότερα, η ιδιοκτησία απαλλοτριώθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και το 2004 το κτίσμα αποκαταστάθηκε στο μεγαλύτερο μέρος του.

Αλέξανδρος Μωραϊτίδης | Εκδήλωση μνήμης και τιμής για τα 90 χρόνια από τον θάνατο του

Ο Δήμος Σκιάθου διοργανώνει εκδήλωση μνήμης και τιμής για τα 90 χρόνια από τον θάνατο του Αλέξανδρου Μωραϊτίδη, ο οποίος υπήρξε κορυφαίος  διηγηματογράφος, ακαδημαϊκός, δημοσιογράφος, θεατρικός συγγραφέας, μεταφραστής και δοκιμιογράφος.                     
Γεννήθηκε στην Σκιάθο την 15η Οκτωβρίου 1850 και εκοιμήθη την 25η Οκτωβρίου 1929.   

Ο  Αλέξανδρος Μωραϊτίδης ανήκει στην ομάδα των «ποιητών της Σκιάθου», ανήκει και στους μεγάλους πνευματικούς ανθρώπους της Ελλάδος. «Αρκούντως λησμονημένος ως διηγηματογράφος και παντελώς ανεξερεύνητος ως δραματουργός, παραμένει ένας εν πολλοίς γνωστός - άγνωστος της νεοελληνικής λογοτεχνίας».

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο Πνευματικό Κέντρο Ιερών Ναών Σκιάθου, όπου διατηρείται το γραφείο του Αλέξανδρου Μωραΐτιδη με αρκετά προσωπικά του αντικείμενα. Θα προηγηθεί επιμνημόσυνη δέηση στο ναό των Τριών Ιεραρχών.

Εορταστική εκδήλωση για τον Αλέξανδρο Μωραϊτίδη στον Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Δημητρίου Χαλκίδος

Χαλκίδα._
Στο πλαίσιο των λατρευτικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων “ΚΖ΄ ΔΗΜΗΤΡΙΑ”, εν όψει της Πανηγύρεως του Μητροπολιτικού Ι. Ν. Αγ. Δημητρίου, την Τετάρτη 23 Οκτωβρίου 2019, στις 7:00 μ.μ., στον Μητροπολιτικό Ι. Ν. Αγίου Δημητρίου Χαλκίδος θα πραγματοποιηθεί Εκδήλωση μνήμης προς τιμήν του μεγάλου Σκιαθίτη συγγραφέα Αλεξάνδρου Μωραϊτίδη, με αφορμή τη συμπλήρωση 90 ετών από το θάνατό του.

Στην εκδήλωση θα μιλήσει για τον Συγγραφέα ο διακεκριμένος Φιλόλογος κ. Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος και χορός Ιεροψαλτών υπό τη διεύθυνση του Φιλολόγου και Καθηγητού της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής της Ιεράς Μητροπόλεως, κ. Αγγέλου Μαντά, θα αποδώσει αντιπροσωπευτικούς ύμνους από το υμνογραφικό έργο του Αλεξάνδρου Μωραϊτίδη.

Σκιάθος / Λογοτεχνική βραδιά

Την Κυριακή, 3 Δεκεμβρίου 2017, ώρα 6 μ.μ., στο Πνευματικό Κέντρο των Ιερών Ναών Σκιάθου, ο Πολιτιστικός – Περιβαλλοντικός Σύλλογος Σκιαθιτών “Οι Δύο Αλέξανδροι”, διοργανώνει λογοτεχνική βραδιά με θέμα “Τα Χριστουγεννιάτικα διηγήματα του Αλέξανδρου Μωραϊτίδη”. 

Στην εκδήλωση θα ανακοινωθούν τα ονόματα των μαθητών που διακρίθηκαν στον μαθητικό διαγωνισμό που προκήρυξε ο Σύλλογος τον περασμένο Απρίλιο και θα δοθούν τα δώρα στους νικητές. 

Μικροί πιανίστες θα διανθίσουν την εκδήλωση με μουσικές νότες στο πιάνο.

"Σταλάξατε τα όρη της Σκιάθου γλυκασμόν..."

Από τα υμνογραφήματα του Αλεξάνδρου Μωραϊτίδη

του
Κωνσταντίνου Κουτούμπα
Θεολόγου
Καθηγητή Βυζαντινής Μουσικής
Εικονογράφου

Ο Αλέξανδρος Μωραϊτίδης ασχολήθηκε, μεταξύ άλλων, και με την υμνογραφία, συνθέτοντας ύμνους, Παρακλητικούς Κανόνες και Ακολουθίες Αγίων, παράλληλα με τη μελέτη και ερμηνεία πατερικών κειμένων, από το 1908 και έπειτα, περίοδο κατά την οποία είχε αποσυρθεί από την ''κοσμική συγγραφή'', έως την οσιακή κοίμησή του το 1929.

Μεταξύ των Ακολουθιών αυτών, εξέχουσα θέση έχουν ο Παρακλητικός Κανόνας και η Πανηγυρική Ακολουθία της Ευρέσεως της Παναγίας της Εικονιστρίας, Πολιούχου Σκιάθου.

Τον Παρακλητικό Κανόνα συνέθεσε το 1916, κατόπιν προτροπής του επιφανούς μουσικολογιωτάτου ιερέως Ανδρέα Μπούρα και του Δασκάλου Γεωργίου Ρήγα, που ήταν λαϊκός τότε ακόμη. (1) Πρόκειται για τον κανόνα με τον οποίο προπέμπεται η Εικόνα της Παναγίας, από την πόλη της Σκιάθου στον τόπο της Ευρέσεως, στο Μοναστήρι της Εικονιστρίας. Ο Κανόνας αυτός είναι γραμμένος επάνω στους Ειρμούς του Μεγάλου Παρακλητικού Κανόνα –τον οποίο κατ εξαίρεσιν έψαλαν πάντοτε στη Σκιάθο στις λιτανείες της Παναγίας, και εξυμνεί την θαυμαστή επιφάνεια του εκπάγλου φωτός που εξέπεμπε το σεπτό εικόνισμα της Παναγίας, το γεγονός της Ευρέσεώς Της, και όσα θαυμαστά γεγονότα ακολούθησαν, καθώς επίσης και τα φρικτά και μεγάλα θαύματα που καταγράφει το Συναξάρι Της, που συνέγραψε στα μέσα του 18ου αιώνα ο Διδάσκαλος του Γένους, Επιφάνειος Δημητριάδης ο Λογιώτατος, και εξέδωσε πολύ αργότερα ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης το 1903.

Ο Μωραϊτίδης εξυμνεί με ιδιαίτερη γλυκύτητα όλα τα

Σκιάθος / Βραδιά - αφιέρωμα στον Αλ. Μωραϊτίδη

Λογοτεχνική βραδιά – αφιέρωμα στον Αλέξανδρο Μωραϊτίδη με το διήγημα «η Αλτανού» διοργανώνει ο Σύλλογος Σκιαθιτών «Δύο Αλέξανδροι».

Η εκδήλωση, την παρουσίαση της οποίας έχει αναλάβει η φιλόλογος κα Μαρία Λάζου θα πραγματοποιηθεί στο Πνευματικό Κέντρο Σκιάθου, το Σάββατο 11 Μαρτίου, στις 7 μ.μ.

Ο Σύλλογος θα προσφέρει στους παρευρισκόμενους τσάι και παραδοσιακά αφεψήματα.

Ο Αλέξανδρος Μωραϊτίδης και ο μοναχός Ανδρόνικος / Εκδήλωση στη Σκιάθο

Στο χωρό της εκδήλωσης, εκτέθηκαν για πρώτη φορά στο κοινό προσωπικά αντικείμενα και κειμήλια του Αλ. Μωραϊτίδη, όπως η αλληλογραφία του με τον αδελφικό του φίλο Σταμάτη Βιδελινή, το κομποσχοίνι του, το πιστοποιητικό θανάτου του, το αυθεντικό πορτραίτο του φιλοτεχνημένο από τον καταξιωμένο ζωγράφο Αντώνη Πρωτοπάτση, και άρθρα του Octave Merlier, για τον Αλ. Μωραϊτίδη δημοσιευμένα στις εφημερίδες της εποχής.

Με  επιτυχία πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση “Ο Άλέξανδρος Μωραϊτίδης και ο μοναχός Ανδρόνικος”, που συνδιοργάνωσαν ο Φιλολογικός Σύλλογος ‘Παρνασσός’, ο φορέας πολιτισμού της Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος και Αλμυρού «Μαγνήτων Κιβωτός, για τη διάσωση του πολιτιστικού αποθέματος» και ο Πολιτιστικός Σύλλογος ‘Η Σκιάθος‘,  την Τρίτη 24 Μαΐου 2016, στην αίθουσα του Πολιτιστικού Κέντρου ‘Μπούρτζι’ του Δήμου Σκιάθου. Η εκδήλωση είχε ήδη  πραγματοποιηθεί στο Βόλο τη Δευτέρα 23 Μαΐου, στο Πνευματικό Κέντρο  της Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος και Αλμυρού.

Συγχαρητήριο μήνυμα για την εκδήλωση έστειλαν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χαλκίδας, Ιστιαίας και Βορείων Σποράδων κ. Χρυσόστομος, και ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αχαΐας κ. Αθανάσιος.

Ο Αλέξανδρος Μωραϊτίδης και ο μοναχός Ανδρόνικος

ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΕ ΒΟΛΟ ΚΑΙ ΣΚΙΑΘΟ

Ο Φιλολογικός Σύλλογος "Παρνασσός", ο φορέας πολιτισμού της Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος και Αλμυρού «Μαγνήτων Κιβωτός, για τη διάσωση του πολιτιστικού αποθέματος» και ο Πολιτιστικός Σύλλογος "Η Σκιάθος", συνδιοργανώνουν την εκδήλωση “Ο Άλέξανδρος Μωραϊτίδης και ο μοναχός Ανδρόνικος”, αφιερωμένη στο σπουδαίο Έλληνα διηγηματογράφο και δοκιμιογράφο, Αλέξανδρο Μωραϊτίδη.

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο Βόλο την Δευτέρα 23 Μαΐου, 7 μ.μ., στο Πνευματικό Κέντρο της Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος και Αλμυρού, (Κ.Καρτάλη &Ανθ. Γαζή) στο πλαίσιο της «Πανθεσσαλικής Σύναξης Ιερέων» και στη Σκιάθο την Τρίτη 24 Μαΐου, 6:30 μ.μ., στην αίθουσα εκδηλώσεων του Πολιτιστικού Κέντρου "Μπούρτζι" του Δήμου Σκιάθου.

Ομιλητές της εκδήλωσης θα είναι ο Πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Μεταλληνός, Ομότ. Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών,  ο οποίος μέσα από την ομιλία του "Κολλυβάδες: Οι προοδευτικοί της ορθοδοξίας", θα αναφερθεί στην επιρροή της Κολλυβάδικης παράδοσης της Σκιάθου, στο έργο του Αλ. Μωραϊτίδη και ο κ. Σταύρος Σταύρου, αναπληρωματικό Μέλος της Εφορείας του Φιλολογικού Συλλόγου "Παρνασσός", του οποίου η ομιλία έχει τον τίτλο "Αλέξανδρος Μωραϊτίδης, χειρόγραφα, προσωπικά αντικείμενα και το ανέκδοτο κείμενο". Την εκδήλωση θα κλείσει η λογοτέχνις Βλάζια Φαϊδά, με ανάγνωση κειμένων του Αλ. Μωραϊτίδη.

Πνευματικό Κέντρο Σκιάθου: Λαογραφική Αίθουσα «Αλέξανδρος Μωραïτίδης»

Στο κέντρο της πόλης της Σκιάθου βρίσκεται το Πνευματικό Κέντρο των Ιερών Ναών, στο οποίο από φέτος το καλοκαίρι θα λειτουργεί η Λαογραφική Αίθουσα «Αλέξανδρος Μωραïτίδης». Το Πνευματικό Κέντρο είναι κτισμένο στο χώρο που υπήρχε το σπίτι στο οποίο έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του και εκοιμήθη ο μεγάλος λόγιος, σύγχρονος του Αλ. Παπαδιαμάντη, Αλέξανδρος Μωραïτίδης ως Ανδρόνικος μοναχός. Η δημιουργία αυτής της αίθουσας εντάσσεται στη γενικότερη προσπάθεια διαφύλαξης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς από την τοπική μας Εκκλησία.

Η έκθεση περιλαμβάνει μια μεγάλη συλλογή λαογραφικών αντικειμένων, όπως παραδοσιακές φορεσιές της Σκιάθου, τοπικά ενδύματα, υφαντά, έπιπλα, είδη οικοσκευής, εξοπλισμό κλωστικής και υφαντικής τέχνης, αγροτικά και ναυπηγικά εργαλεία, αρχαία μάρμαρα, αμφορείς...