Παραδοσιακός Πολιτισμός σε Κρίση

Γράφει η
Κεφαλωνίτη Ελένη
Πρόεδρος Δημοτικής Κοινότητας Σκοπέλου

Λίγο το τσουχτερό κρύο του Φλεβάρη, λίγο η ζεστασιά του τζακιού μου, λίγο η χθεσινή Τσικνοπέμπτη, βρέθηκα να χαζεύω στο “youtube” τις παλιότερες Σκοπελίτικες Αποκριές με τη γλυκιά μου Φούλη ντυμένη “κουμπάρα από το Αμέρικα” στις “Καλές” όπως τις λέμε εδώ στη Σκόπελο την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς. Την Μάχη Χαννά ως γαμπρό, τον Κώστα Κομιτόπουλο ως νύφη, τον λεβέντη τσολιά Τζαβέλα με το χαρακτηριστικό του μουστάκι να τους ξεσηκώνει όλους και πολλούς Σκοπελίτες ντυμένους με νησιώτικες στολές να ακολουθούν τον γάμο.

Τέτοιες μέρες χτυπούσε ασταμάτητα το τηλέφωνο του σπιτιού μας και πλήθαιναν οι συζητήσεις για το πώς θα ντυθούν, τι στολές μπορεί καθεμιά να δώσει στην άλλη για να ντυθούν όσοι Σκοπελίτες επιθυμούσαν. Στα σπίτια άνοιγαν τα μπαούλα, τα σεντούκια, τα πατάρια κι έβγαιναν από 'κει στολές να ντύσουν όσους ήθελαν να ντυθούν, είτε ήταν συγγενείς, είτε ήταν φίλοι, είτε γείτονες, είτε επισκέπτες.

Οι Σκοπελίτισσες που ήξεραν την διαδρομή που θα ακολουθούσε η πομπή των “Καλών” ετοίμαζαν μεζέδες και γλυκά να τους κεράσουν. Δεν μπορώ να ξεχάσω τα ρυζόγαλα, τις γαλατόπιτες, τις κολοκυθόπιτες και τα γαλακτομπούρεκα που έβγαζαν σε μεγάλες πιατέλες και τους τάιζαν πάνω στο χορό η αγαπημένη μου Γαρυφαλλιά και οι γλυκές θείες μου Μαρία κι Αλεξάνδρα στο Γυφτόρεμα. Η λατρεμένη μου θεία...

Μυρσίνη, η Βιολέττα και η Βάσω στα Σοφαδάκια. Η αλησμόνητη γιαγιά Ελένη, η Αντωνία, η Κατίνα, η Αλεξάνδρα και η κυρ Αθηνά στο Μώλο. Και τόσες άλλες Σκοπελίτισσες σε όλα τα σοκάκια, που αυτή την στιγμή να με συγχωρήσουν αλλά αδυνατώ να θυμηθώ τα ονόματά τους...

Νοστάλγησα τον Μανιάτη με το λαούτο του, τον Πατσή με το βιολί του, τον Βλαχάκη με το ακορντεόν του, που έπαιζαν αφιλοκερδώς και από καρδιάς ασταμάτητα τραγούδια χορού και κεφιού και αντηχούσε στα σοκάκια της Σκοπέλου το “Αντέ να πάμε βλάχα”.

Τι ωραίες εικόνες μου έμειναν από τότε!

Τί ωραία που απόκρευαν οι Σκοπελίτες!

Άραγε θα αφήσουν στα παιδιά μας τέτοιες εικόνες οι σημερινές και οι επόμενες αποκριές;

Σήμερα είναι διαφορετικά τα πράγματα απ' ό,τι τότε.

Σήμερα ντύνονται και καλά κάνουν, αφού υπάρχει η δυνατότητα, με στολές από τον Πολιτιστικό Σύλλογο και αφού βγουν και το γλεντήσουν μερικοί από αυτούς τις επιστρέφουν άπλυτες, ασιδέρωτες ή δεν τις επιστρέφουν καθόλου...

Σήμερα δεν κρίνεται η επιτυχία της αποκριάς από το κέφι, το τραγούδι, το ξεφάντωμα αλλά από το τι μπουφέ και κρασί προσέφερε και αν προσέφερε στο δημοτικό καφενείο ο Δήμος και η Δημοτική κοινότητα...

Σήμερα για να συνοδεύσουν τις “Καλές” ένα λαούτο, ένα βιολί κι ένα ακορντεόν αξιώνεται η καταβολή των 300 ευρώ από τους οργανοπαίχτες..!

Πόσο λυπάμαι γι' αυτό!

Πόσο ντρέπομαι γι' αυτό!

Πριν λίγες μέρες ο αγαπητός Γιώργος, μου ανέφερε ότι δεν γνωρίζω και πολλά πράγματα γιατί ζούσα πολλά χρόνια εκτός Σκοπέλου. Έχεις δίκιο Γιώργο. Το συνειδητοποιώ καθημερινά όλο και περισσότερο. Στη γειτονική μας Σκύρο δεν πληρώνονται οι οργανοπαίχτες να συνοδεύσουν τους κουδουνάδες. Στη Κοζάνη και στον Τύρναβο το ίδιο. Όσο για τα μεγάλα Καρναβάλια της Πάτρας, της Ξάνθης και του Μοσχάτου από ό,τι γνωρίζω συμβαίνει το αντίθετο!

Οι “Καλές” και η “Τράτα” είναι τα Αποκριάτικα έθιμα της Σκοπέλου που περνούν από γενιά σε γενιά, υπάρχουν και θα συνεχίσουν να υπάρχουν όσο οι Σκοπελίτες τα αναβιώνουν!

Ας μην τα μετατρέψουμε κι αυτά σε ΑΡΠΑΧΤΕΣ!

Κεφαλωνίτη Ελένη

Πρόεδρος Δημοτικής Κοινότητας Σκοπέλου