Σκιάθος // “Παπαδιαβαίνοντας...στα ίχνη του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη στο χώρο και στο χρόνο”

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση «Παπαδιαβαίνοντας... στα ίχνη του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, στο χώρο και στο χρόνο», που συνδιοργάνωσαν η  Εταιρεία Παπαδιαμαντικών Σπουδών,  ο Φιλολογικός Σύλλογος "Παρνασσός", και ο Πολιτιστικός Σύλλογος "Η Σκιάθος", στην κατάμεστη αίθουσα του Πολιτιστικού Κέντρου Μπούρτζι του Δήμου Σκιάθου, το Σάββατο 23 Μαΐου.

Την εκδήλωση άνοιξε με χαιρετισμό του, ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου "Η Σκιάθος", κ. Θοδωρής Τζούμας, ο οποίος επεσήμανε πως «Είναι ανάγκη, ιδιαίτερα στις μέρες μας  να ανατρέχουμε στο έργο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, και όσο πιο δύσκολοι οι καιροί τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η ανάγκη να διαβάσει κανείς ουσιαστικά τον Παπαδιαμάντη και να τον χρησιμοποιήσει στη ζωή. Η προσφορά του Παπαδιαμάντη εκτός από τη λογοτεχνική αξία, έχει γενικότερη σημασία, αυτή του κορυφαίου των ελληνικών γραμμάτων που μπορούμε να επικαλούμαστε στις δύσκολες ώρες.»

Στο χαιρετισμό του, εκπροσωπώντας τον Δήμαρχο, ο Πρόεδρος του...

Δημοτικού Συμβουλίου Σκιάθου Θεοδόσης Τρακόσας συνεχάρει τους διοργανωτές για τη διοργάνωση εκδήλωσης αφιερωμένη στον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη.

Χαιρετισμό στην εκδήλωση έστειλε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χαλκίδας, Ιστιαίας και Βορείων Σποράδων, αναφέροντας τα εξής: «Συγχαίρω για την εκδήλωση που διοργανώνετε. Πολύ θα ήθελα να έλθω, όμως δεν μου είναι δυνατόν. Σας εύχομαι καλή επιτυχία και παρακαλώ να διαβιβάσετε εγκάρδιες ευχές στους αξιότιμους συνδιοργανωτές και όσους θα παρευρεθούν. Με πολλή πατρική αγάπη και στοργή.»

Η κα Γεωργία Φαρίνου-Μαλαματάρη, Πρόεδρος της Εταιρείας Παπαδιαμαντικών Σπουδών και Ομότιμη Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στη διάλεξή της με τίτλο «Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στην εποχή του από την εποχή μας»,  ανέφερε εκτός των άλλων ότι  «ο συγγραφέας μας δεν γράφει εν κενώ εμπνεόμενος μόνον από τη νοσταλγία του. Μπορεί να μην είναι από τους συγγραφείς που μετέχουν ενεργά στο κοινωνικό και λογοτεχνικό γίγνεσθαι της εποχής τους, δεν γράφει κριτικές, δεν απαντά σε δημοσιογραφικές έρευνες, δεν δίνει συνεντεύξεις (εκτός από την περίφημη στον Μποέμ), δεν διευθύνει περιοδικά. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν είναι ενήμερος για τα τρέχοντα ζητήματα της εποχής του (αυτός είναι ο κύριος μεταφραστής όλης της ειδησεογραφίας των ξένων πρακτορείων για τον πόλεμο του 1897), ότι δεν έχει γνώμη, και ότι δεν παίρνει μέσω της πεζογραφίας του πάντοτε θέση για ζητήματα όπως η εθνική ταυτότητα, η πολιτική, οι εκλογές. Επειδή ο Παπαδιαμάντης είχε επιλέξει να μην έχει ενεργό συμμετοχή στον λογοτεχνικό περίγυρο ούτε στη λογοτεχνική αγορά, δεν πρέπει να τον περιχαρακώσουμε στη μονοσήμαντη εικόνα του περιθωριοποιημένου κοσμοκαλόγερου με το τριμμένο πανωφόρι που διερχόταν τις μέρες του μεταξύ εφημερίδας, Αγίου Ελισαίου και ταβέρνας στην Αθήνα ή μεταξύ ακολουθιών και ταβέρνας στη Σκιάθο.» 

Κλείνοντας τη διάλεξή της ανέφερε «Τη Σκιάθο την αντιλαμβανόμαστε όπως είναι ή μήπως την επιβεβαιώνουμε μέσω του έργου του Παπαδιαμάντη; Όπως ο Δροσίνης που κατάλαβε τα ρόδινα ακρογυάλια όταν τα είδε ή νόμισε πως τα είδε. Η Σκιάθος του Θεού είναι μια Σκιάθος που ταξιδεύει μέσα στον χρόνο –και υφίσταται τις δραματικές αλλαγές του χρόνου. Η Σκιάθος του Παπαδιαμάντη είναι αναλλοίωτη μέσα στον χρόνο. Η Σκιάθος και το κείμενο του Παπαδιαμάντη ζουν αλληλένδετα: χωρίς το παπαδιαμαντικό κείμενο η Σκιάθος δεν θα είχε την ιδιάζουσα σημασία που της προσδίδει η λογοτεχνία. Χωρίς τη Σκιάθο δεν θα μπορούσε να αναδυθεί το παπαδιαμαντικό κείμενο μέσα στο οποίο ζουν επ’ άπειρον ο συγγραφέας και οι χαρακτήρες του: τεκμηριωμένα αληθινοί και ταυτόχρονα φανταστικοί. Εμείς σήμερα χάρη στη δραστηριότητα του Πολιτιστικού Συλλόγου “Η Σκιάθος” βρισκόμαστε στη Σκιάθο του 2015 και αναζητάμε τα ίχνη του Παπαδιαμάντη γύρω μας, στην εικονική πραγματικότητα του διαδικτύου και στα κείμενά του. Μας άφησε το έργο του. Για να το χαιρόμαστε. Παπαδιαβαίνοντας και παπαδιαβάζοντας.»

Εκπροσωπώντας τον Φιλολογικό Σύλλογο "Παρνασσός" ο κ. Σταύρος Σταύρου, φιλόλογος-λογοτέχνης, αναπληρωματικό Μέλος της Εφορείας του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός, αναφέρθηκε στη σχέση που είχε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης με το Φιλολογικό Σύλλογο "Παρνασσός", όπως και στην εορταστική εκδήλωση του "Παρνασσου", το 1908, για τα εικοσιπεντάχρονα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, μιας και ο ‘Παρνασσός΄ είναι ο πρώτος και μόνος φορέας που τιμά τον Παπαδιαμάντη για το έργο του όσο ζούσε. Προσκεκλημένη του Φιλολογικού Συλλόγου ‘Παρνασσός’, η ποιήτρια Βλάζια Φαϊδά, απήγγειλε το ποίημα ‘Το σκοτεινό τρυγόνι’ του Παπαδιαμάντη. Με πρωτοβουλία του κυρίου Σταύρου δωρήθηκαν αντίγραφα χειρογράφων του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, στο σπίτι-μουσείο Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, από το αρχείο του Φιλολογικού Συλλόγου ‘Παρνασσός’, του Μορφωτικού  Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης (Μ.Ι.Ε.Τ.) και του Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου (Ε.Λ.Ι.Α.), με την ευκαιρία έκθεσης σχετικών αρχείων στην εκδήλωση.

Στη συνέχεια ο κ. Κίμων Παπαδημητρίου, Δρ Αγρονόμος και Τοπογράφος Μηχανικός, Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Πολιτιστικού Συλλόγου ‘Η Σκιάθος’,  στην ομιλία του “Χαρτογραφώντας τη Σκιάθο του Παπαδιαμάντη,  παρουσίασε τον  ψηφιακό χάρτη με τοπωνύμια από το έργο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, που υλοποιήθηκε σε συνεργασία της Εταιρείας Παπαδιαμάντικών Σπουδών και του Πολιτιστικού Συλλόγου ‘Η Σκιάθος’,  σε μια προσπάθεια δημιουργίας μιας λογοτεχνικής γεωγραφίας του νησιού η οποία εικονογραφεί το παπαδιαμαντικό κείμενο. Με την ανάγνωση αποσπασμάτων της ΄Φόνισσας΄, από τη φιλόλογο κα Μαλαμώ Σταμέλου, παρουσιάστηκε ένας ψηφιακός περίπατος στα τοπωνύμια που αναφέρονται στο έργο.

Στο δεύτερο μέρος της εκδήλωσης, παρουσιάστηκε ένα μουσικό αφιέρωμα στην ποίηση του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, με ερμηνευτές την κα Φανή Μπαρμπή, τον κ. Γιώργο Σπανοδήμο και τον κ. Ζήση Γιωργαλιό, σε μουσική των, Χρήστου Τσιαμούλη (Δυνάμεις του Αιγαίου), Ανδρέα Κατσιγιάννη (Εικόνα αχειροποίητη), Μανώλη Λιαπάκη και Κωστα Πανταζή (Σκοτεινό Τρυγώνι) και ειδικά για την εκδήλωση παρουσιάστηκε, σε μουσική του Αντώνη Βασιλάκη (μέλος του Φιλολογικού Συλλόγου ‘Παρνασσός’), το ποίημα «Η Γλυκοφιλούσα» (1894), μια ελεύθερη απόδοση στίχων του 83ου Ψαλμού του Δαυίδ από τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη. Στο μουσικό μέρος συμμετείχε η χορωδία του Συλλόγου Γυναικών με την ερμηνεία του ποιήματος ‘Ήλιε μου’ του Αλ. Παπαδιαμάντη.

Την εκδήλωση έκλεισαν μαθητές του Γ1 τμήματος του 1ου Δημοτικού Σχολείου, με ένα θεατρικό δρώμενο, από  ένα μικρό απόσπασμα  του διηγήματος “Η κλεφτοπαρέα”, του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη με την καθοδήγηση της δασκάλας τους κας Λίζας Τζαβέλα και τη βοήθεια των δασκάλων Κατερίνας Καρατζά και Νικολέτας Μπουντούρη. Οι μαθητές που συμμετείχαν ήταν οι Διολέττα Αλίκη, Διολέττα Μαριάνθη, Διολέττα Κασσιανή, Ελευθερίου-Τσάκα Ζωή, Ζεμπέκη Ευθυμία, Ιτζές Κωνσταντίνος, Μιτζέλου Παναγιώτα, Μπαλιού Λάουρα.

Αξίζει να σημειωθεί πως με πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Συλλόγου ‘Η Σκιάθος, για πρώτη φορά πραγματοποιείται εκδήλωση αφιερωμένη στον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη με τη συνεργασία του Φιλολογικού Συλλόγου "Παρνασσός" και της Εταιρείας Παπαδιαμαντικών Σπουδών.  Για τον Πολιτιστικό Σύλλογο είναι μεγάλη τιμή, που μέσα από τη διοργάνωση της εκδήλωσης, είχε την ευκαιρία να συνεργαστεί με αυτούς τους σημαντικούς Πνευματικούς Φορείς της χώρας μας και εκλεκτά μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας  και μελετητές του έργου του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. 

Οι διοργανωτές ευχαριστούν θερμά για τη σημαντική υποστήριξη και την ευγενική χορηγία, τον κύριο Άρη Δερβένη του ξενοδοχείου Skiathos Pallace, τον κύριο Αλέξανδρο Ευσταθίου του τουριστικού γραφείου Dolphin of Skiathos,  τους κυρίους Δημήτρη Κολιάκο και Δημήτρη Ρίζο του καφέ Μπούρτζι, τον κύριο Βασίλη Νικολάου της εταιρείας Hellenic Seaways και το Σύλλογο Γυναικών Σκιάθου. Ακόμα ευχαριστούν θερμά τον Δήμο Σκιάθου για την παραχώρηση της αίθουσας εκδηλώσεων του Πολιτιστικού Κέντρου, για την βοήθειά τους, τον κ. Διαμαντή Μαθηνό, την κα Celine Monier, την κα Άννα Δεληγιάννη, τον κ. Γιώργο Διολέττα, την κα Ματούλα Χονδρονικολή, την κα Δήμητρα Συκιώτη,  τον πατέρα Ιωσήφ Κατσούρα,  και για την τεχνική υποστήριξη και την βιντεοσκόπηση της εκδήλωσης τον κ. Χρήστο Παπακωνσταντίνου.