Σχολικός εκφοβισμός [bullying] | της Μαρίας Καφαντάρη*

ΟΡΙΣΜΟΣ

Ο όρος «σχολικός εκφοβισμός» αναφέρεται στη κατάσταση αυτή, όπου ασκείται εσκεμμένη, απρόκλητη, συστηματική και επαναλαμβανόμενη βία και επιθετική συμπεριφορά με στόχο την επιβολή, καταδυνάστευση και την πρόκληση ψυχικού και σωματικού πόνου σε μαθητές από συμμαθητές τους, εντός και εκτός σχολείου. Χαρακτηρίζεται από ανισορροπία δυνάμεων, καθώς ο θύτης υπερτερεί του θύματος και το τελευταίο αδυνατεί να υπερασπιστεί αποτελεσματικά τον εαυτό του.

Οι τσακωμοί, οι καβγάδες, τα πειράγματα μεταξύ μαθητών ίσης δύναμης και επιρροής -που δεν συμβαίνουν συστηματικά- δε θεωρούνται «σχολικός εκφοβισμός».

ΕΙΔΗ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ

• Σωματική (χειρονομίες, σπρωξιές, ξυλοδαρμοί)

• Ψυχολογική - Συναισθηματική (εκβιασμοί, απειλές, κοινωνική απομόνωση)

• Λεκτική (βρισιές, προσβολές, φραστικές επιθέσεις)

• Σεξουαλική (σεξουαλική παρενόχληση)

ΠΡΟΦΙΛ ΘΥΜΑΤΟΣ

Οποιοσδήποτε θα μπορούσε να είναι θύμα σχολικού εκφοβισμού. Παρολ’ αυτά υπάρχουν παιδιά που είναι περισσότερο ευάλωτα, λόγω διαφορετικότητας από την ομάδα των συνομηλίκων, λόγω:

• Εμφάνισης ή άλλων εμφανών χαρακτηριστικών (π.χ. τρόπος ομιλίας)

• Καταγωγής

• Θρησκείας

• Οικογενειακής κατάστασης

• Ιδιαίτερης δυσκολίας ή αναπηρίας

• Ψυχολογικών χαρακτηριστικών όπως, άγχος, εσωστρέφεια, χαμηλή αυτοεκτίμηση, αδυναμία να υπερασπιστεί τον εαυτό του κτλ

ΠΡΟΦΙΛ ΘΥΤΗ

Από έρευνες προκύπτει ότι οι μαθητές που ασκούν σχολική βία έχουν την τάση να κυριαρχούν και να ελέγχουν, αδυνατούν να ελέγξουν τις ενορμήσεις τους, δε νιώθουν συμπόνια για τα θύματα τους και έχουν αναπτύξει μια εχθρότητα για το περιβάλλον τους, κυρίως προς γονείς και εκπαιδευτικούς.

ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ

Αν ένα παιδί υφίσταται βία στο σχολείο υπάρχουν κάποιες ενδείξεις οι οποίες είναι:

1. Απροσδόκητη διολίσθηση της σχολικής επίδοσης

2. Αδικαιολόγητες απουσίες ή καθυστέρηση να 'ρθει σχολείο

3. Το παρουσιαστικό του, δλδ σκισμένα ρούχα, ατημέλητα, εμφανή χτυπήματα, μώλωπες και για τα οποία δε δίνει πειστικές εξηγήσεις (ή καθόλου)

4. Απώλεια προσωπικών αντικειμένων ή/και χρημάτων

5. Άρνηση να συμμετέχει σε ομαδικές δραστηριότητες του σχολείου

6. Ψυχολογική διάθεση: είναι ευέξαπτο, μελαγχολικό, έχει ξεσπάσματα οργής, κλαίει.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

Το φαινόμενο είναι πολυπαραγοντικό. Στην εμφάνιση του παίζουν ρόλο διάφοροι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.

Χαρακτηριστικά του οικογενειακού περιβάλλοντος, όπως οι ανεπαρκείς μέθοδοι κοινωνικοποίησης, η υπερβολική αυστηρότητα ή η παντελής έλλειψη ορίων, η βία ως τρόπος αλληλεπίδρασης των μελών της οικογένειας, τραυματικά γεγονότα (π.χ. θάνατοι, διαζύγια), ανεπαρκή γονεικά πρότυπα, έλλειψη φροντίδας και ασφάλειας ενδοοικογενειακές συγκρούσεις, όλα αυτά συνδέονται με την εμφάνιση επιθετικής και βίαιης συμπεριφοράς στα παιδιά και τους εφήβους. Μεγάλος αριθμός μελετών επιβεβαιώνει πως οι ενδοοικογενειακές συγκρούσεις είναι προδιαθεσικός παράγοντας για τη μετέπειτα εκδήλωση παραβατικής (55%) ή ακόμα και εγκληματικής συμπεριφοράς (96%) από παιδιά και εφήβους κάτω των 18 χρόνων (Αγάθωνος-Γεωργοπούλου, 2004).

Σύμφωνα με την Αγάθωνος (2004), τα παιδιά τα οποία δρουν ως «θύτες» συχνά βιώνουν συγκρούσεις σε ένα δυσλειτουργικό οικογενειακό πλαίσιο, χάνουν το ενδιαφέρον τους για τα μαθήματα και, ενώ νιώθουν ότι απειλούνται στο σπίτι, υιοθετούν τον ρόλο του δυνατού στο σχολείο και στις διαπροσωπικές τους σχέσεις. Η ίδια άποψη υπογραμμίζεται από τον Olweus: «πολλά οργισμένα παιδιά προέρχονται από οικογένειες που αποτυγχάνουν να τους δώσουν την απαραίτητη προσοχή, φροντίδα και αναγνώριση» (Olweus, 1993). Σύμφωνα με τη Μυλωνάκου - Κεκέ η αδυναμία αυτή των γονέων επιτείνεται κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης και εν μέρει δικαιολογεί και την αύξηση του φαινομένου του εκφοβισμού στον χώρο του σχολείου στην Ελλάδα, όπως δείχνουν πολύ πρόσφατες έρευνες (Μυλωνάκου - Κεκέ, 2014α, 2014β).

Σύμφωνα με την ίδια «αυτό θα μπορούσε να αποδοθεί σε έναν αριθμό από αιτίες σχετιζόμενες με την κρίση, όπως για παράδειγμα στην αύξηση της ανεργίας και της ανασφάλειας των γονέων και των πιθανών επιπτώσεων και συμπεριφορών που αυτή επιφέρει στην οικογένεια, στη δυναμική της και στο επίπεδο της ποιότητας της ζωής της. Η δυναμική της οικογένειας και οι λειτουργίες της επηρεάζονται σημαντικά, ο οικογενειακός ιστός ενδεχομένως γίνεται λιγότερο ή ίσως και καθόλου υποστηρικτικός, σε ορισμένες περιπτώσεις. Οπότε τα παιδιά, όταν υπάρχει η συνδρομή και άλλων παραγόντων, εκδηλώνουν όλο και περισσότερο «ιδιαίτερες» τάσεις και συμπεριφορές. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, σε μία γενικότερη θεώρηση, η οικογένεια είτε αγνοεί, είτε επιτρέπει, είτε δεν έχει χρόνο να ασχοληθεί, είτε δεν αντιμετωπίζει σοβαρά τις αρνητικές συμπεριφορές των παιδιών της, τις οποίες τα ίδια είτε εκδηλώνουν σε βάρος των άλλων (θύτες), είτε επιτρέπουν στους εαυτούς τους να υφίστανται (θύματα), είτε παρακολουθούν ως παρατηρητές, χωρίς διάθεση ανάληψης πρωτοβουλίας και ουσιαστικής παρέμβασης» (Mylonakou - Keke, 2015:69).

Σε συνδυασμό με τις ενδοοικογενειακές συγκρούσεις, η αντιφατική αντιμετώπιση του παιδιού και ο τρόπος που αξιολογούν οι γονείς την αντικοινωνική συμπεριφορά εμποδίζουν την ωρίμανση του παιδιού και το αποτρέπουν από το να εσωτερικεύσει κοινωνικά αποδεκτούς τρόπους συμπεριφοράς, με αποτέλεσμα να οδηγείται σε έντονη επιθετική συμπεριφορά (Ζαφειριάδης, 2002).

Η στάση των γονιών, επίσης, ως προς την χαμηλή ακαδημαϊκή επίδοση των παιδιών τους σε συνδυασμό με την παραμέληση από τη μεριά των εκπαιδευτικών εντείνουν τέτοιες συμπεριφορές. Οι Scott et al. (2001) μιλάνε για ένα «Κύκλο Ακαδημαϊκής και Κοινωνικής Αποτυχίας», επισημαίνοντας έτσι ότι η απουσία σχολικού ενδιαφέροντος συσχετίζεται με την εκφοβιστική συμπεριφορά του «θύτη». Υπογραμμίζουν ότι οι εκπαιδευτικοί δίνουν λιγότερη προσοχή στους μαθητές με προβλήματα συμπεριφοράς, δεν είναι απαιτητικοί, δεν αφιερώνουν χρόνο προκειμένου να εξηγήσουν και να απαντήσουν σε τυχόν προβληματισμούς/δυσκολίες, με αποτέλεσμα οι μαθητές να έχουν χαμηλές σχολικές επιδόσεις, να αποφεύγουν οποιονδήποτε και οτιδήποτε σχετίζεται με το σχολείο και να καταπιάνονται με παράνομες δραστηριότητες που τους οδηγούν σε αποξένωση από τη μαθησιακή διαδικασία.

Αντίστοιχα τον ρόλο του «θύματος» συχνά ευνοεί η υπερπροστασία των γονέων καθώς παρεμποδίζει φυσικές συμπεριφορές των παιδιών, όπως το παιχνίδι, την εξερεύνηση και την ανάληψη ρίσκων. Αυτός ο τύπος γονεϊκού ελέγχου ενισχύει την αρνητική εικόνα του παιδιού στο σχολείο, καθώς αισθάνεται ανεπαρκές και αδύναμο.

Το υπερπροστατευμένο παιδί συχνά αποδυναμώνεται, ενώ βιώνει αγωνία και άγχος σε επερχόμενες συγκρούσεις με τους συμμαθητές του.

Το σχολικό περιβάλλον, με την έμφαση που δίνει στην ακαδημαϊκή επίδοση, οδηγεί στο να εκλαμβάνεται η αποτυχία ως δείκτης της αυτοεκτίμησης του ατόμου και έτσι αυτό να αισθάνεται ανεπαρκές και ακολούθως να παρουσιάζει επιθετικές συμπεριφορές. Ακόμη, η έλλειψη ζωτικού χώρου και ο συνωστισμός, η μη συμμετοχή σε ομαδικές δραστηριότητες εντός και εκτός σχολείου, το σχολικό κλίμα, η ανταγωνιστικότητα, ο τρόπος που επιβάλλεται η πειθαρχία και το μη άνοιγμα του στην κοινωνία.

Τα χαρακτηριστικά προσωπικότητας του ατόμου και η φάση της εφηβείας με τις διαδικασίες που αυτή περιλαμβάνει, κυρίως αυτή της διαμόρφωσης ταυτότητας, κατά την οποία υπάρχει η τάση για αντίδραση, σύγκρουση με μορφές εξουσίας, αίσθημα παντοδυναμίας ή έλλειψη αυτό πεποίθησης.

Το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον με τις αξίες και τα πρότυπα που προβάλλει, τα κοινωνικά προβλήματα (φτώχεια,ρατσισμός, ανεργία κτλ), η προβολή βίαιων προτύπων συμπεριφοράς από τα ΜΜΕ.

Τέλος, η άγνοια και η έλλειψη ευαισθητοποίησης από γονείς ,σχολικό πλαίσιο, πολιτεία.

Όλα τα παραπάνω διαπλέκονται , αλληλεπιδρούν και συνδέονται με την εμφάνιση του φαινομένου.

ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΥ ΣΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ

• Άγχος, ανασφάλεια, καταθλιπτικό συναίσθημα

• Αυτοκτονικός ιδεασμός

• Φοβίες

• Άρνηση να πάει σχολείο

• Σχολική αποτυχία

• Ψυχοσωματικά προβλήματα

• Χαμηλή αυτοεκτίμηση, αρνητική εικόνα εαυτού

• Ανεπάρκεια χειρισμού δύσκολων καταστάσεων

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΓΟΝΕΙΣ.

Αν πιστεύετε ότι το παιδί σας είναι «θύμα» εκφοβισμού, μην πανικοβληθείτε,προσπαθήστε να έχετε ανοιχτό μυαλό. Ο ρόλος – κλειδί είναι να το ακούτε, να το ηρεμείτε, να του επιβεβαιώνετε ότι η κατάσταση μπορεί να βελτιωθεί, όταν υπάρχει δράση.

Επιπλέον κινήσεις που μπορείτε να κάνετε, αν το παιδί σας έχει πέσει «θύμα» εκφοβισμού:

• Εκτιμήστε με ποιον τρόπο το παιδί σας επηρεάζεται από τον εκφοβισμό

και αναζητήστε θεραπευτική ή άμεση βοήθεια, εάν είναι αναγκαίο. Αν το

παιδί σας παραπονιέται για μεγάλο χρονικό διάστημα ότι έχει σωματικούς

πόνους, αν παρατηρείτε ότι έχει δυσκολίες στον ύπνο ή αν αρνείται

επίμονα να πάει στο σχολείο, επισκεφτείτε έναν ειδικό ψυχικής υγείας για

παιδιά.

• Επικοινωνήστε στο παιδί σας ότι δεν πρέπει να κατηγορεί τον εαυτό

του/της για οτιδήποτε του συμβαίνει και ότι το αγαπάτε γι’ αυτό που

είναι. Εάν εσείς οι ίδιοι εγκλωβιστείτε με το γιατί το δικό σας παιδί έγινε

«θύμα» εκφοβισμού (π.χ. θέματα που αφορούν τον σεξουαλικό

προσανατολισμό), αναζητήστε βοήθεια για τον εαυτό σας, ώστε να είστε

σε θέση να βοηθήσετε το παιδί σας.

• Καθησυχάστε το παιδί σας, επιβεβαιώνοντας του ότι οι ενήλικες του

σχολείου του/της ή των εξωσχολικών δραστηριοτήτων του είναι ενήμεροι

για την παρενόχληση και ότι κάνουν οτιδήποτε είναι απαραίτητο, για να

την σταματήσουν.

• Βοηθήστε το παιδί σας να αναγνωρίσει 2 – 3 άτομα από το προσωπικό

του σχολείου τα οποία γνωρίζει και με τα οποία μπορεί να επικοινωνήσει

σε περίπτωση που το χρειάζεται. Κάθε φορά που το παιδί σας, σας

αναφέρει ότι κάποιος από το προσωπικό τού παρείχε βοήθεια ή

υποστήριξη είναι καλό να του στέλνετε ένα σύντομο μήνυμα στο οποίο

θα του εκφράζετε την εκτίμησή σας.

• Συζητήστε με το παιδί σας για τα βήματα που πρέπει να κάνει, για να

προστατεύει τον εαυτό του/της και συναισθηματικά και σωματικά.

• Ενθαρρύνετε το παιδί σας να πάρει μέρος σε εξωσχολικές

δραστηριότητες που ενισχύουν τα δυνατά του/της σημεία και κάντε το να

αισθάνεται ασφαλές, σημαντικό και αποδεκτό.

• Προσπαθήστε να κάνετε καθετί δυνατό ώστε να έρθει το παιδί σας σε

επικοινωνία με παιδιά ή ενήλικες που έχουν θετική στάση ζωής (π.χ.

κάποιο μέλος της διευρυμένης οικογένειας, δάσκαλο, προπονητή, μέλος

εθελοντικής ομάδας) με τους οποίους το παιδί σας έχει σχέση.

Συγκεκριμένα, προσπαθήστε να έχει το παιδί σας άμεση επικοινωνία με

υποστηρικτικούς φίλους.

• Εμπλακείτε στις σχολικές ή άλλες δραστηριότητες του παιδιού σας και

υποστηρίξτε την εφαρμογή πολιτικής και προγραμμάτων που

αποκηρύσσουν την προκατάληψη και εξαίρετε τη διαφορετικότητα.

• Αν υποψιάζεστε ότι το παιδί σας μπορεί να εμπλέκεται σε

περιστατικά εκφοβισμού, μείνετε ψύχραιμοι και μην

αντιδράσετε, πριν να είστε σίγουροι για το τι έχει συμβεί.

• Ένα συχνό συναίσθημα των γονιών, όταν έρχονται αντιμέτωποι με θέματα

όπως η βία ή ο σχολικός εκφοβισμός, είναι η αμηχανία, ο θυμός ή ο φόβος.

Στις περιπτώσεις αυτές, η ψυχραιμία είναι η καλύτερη τακτική. Διερευνήστε

τα γεγονότα, μιλήστε με το παιδί, βεβαιωθείτε ότι έχετε επαρκή

πληροφόρηση σχετικά με το τί έχει συμβεί. Η ψυχραιμία διευκολύνει τον

αποτελεσματικό χειρισμό μιας αντικειμενικά δύσκολης συναισθηματικά

κατάστασης.

• Μιλήστε με το παιδί σας και κάντε το να αισθανθείασφάλεια και υποστήριξη

Η επικοινωνία με το παιδί, η ύπαρξη εμπιστοσύνης, η ειλικρίνεια είναι

κρίσιμες για την αντιμετώπιση περιστατικών βίας ή εκφοβισμού. Μιλήστε με

το παιδί σας και ακούστε το παιδί σας, πείστε το να μοιραστεί μαζί σας πώς

φέρεται και πώς αισθάνεται. Προσπαθήστε να το καταλάβετε, να το

ηρεμήσετε και να το κάνετε να αισθανθεί ασφάλεια. Αποφύγετε τον

καταλογισμό ευθυνών και την τιμωρία και προσπαθήστε να το βοηθήσετε να

συνειδητοποιήσει τί του συμβαίνει.

• Μην κάνετε το παιδί να πιστεύει ότι αυτό που συμβαίνει είναι δικό του λάθος

Στην επικοινωνία με το παιδί σας, δώστε του να καταλάβει ότι δεν πρέπει να

κατηγορεί τον εαυτό του/της για ό,τι του συμβαίνει και διαβεβαιώστε το πως

το αγαπάτε γι’ αυτό που είναι. Μην το πιέζετε να φανεί σκληρό και

ανθεκτικό και να μην εκδηλώσει τα συναισθήματά του.

• Διαβεβαιώστε το παιδί ότι τα πράγματα θα βελτιωθούν, αν λάβετε τα κατάλληλα μέτρα

Διαβεβαιώστε το παιδί σας ότι αυτό που βιώνει δεν είναι μια μόνιμη κατάσταση και πως τα πράγματα θα αλλάξουν. Δώστε του ελπίδα και βοηθήστε το να δράσει. Τονώστε την αυτοπεποίθησή του μέσα από αθλητικές ή άλλες δραστηριότητες.

• Συνεργαστείτε με το σχολείο

Κανείς δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τον εκφοβισμό μεμονωμένα – απαιτείται

συνεργασία με τους δασκάλους, τη διοίκηση του σχολείου, τα μέλη της

κοινότητας, άλλους γονείς και τα ίδια τα παιδιά. Απευθυνθείτε άμεσα στον

δάσκαλο του παιδιού σας, μοιραστείτε το πρόβλημα και αναζητήστε λύσεις.

Μιλήστε με τη διεύθυνση του σχολείου, αν απαιτούνται γενικότερα μέτρα.

Μη διστάσετε να αναζητήσετε εξειδικευμένη συμβουλευτική ή ψυχολογική

υποστήριξη για εσάς ή το παιδί σας.

• Ενημερωθείτε και αναζητήστε εξειδικευμένη βοήθειακαι υποστήριξη

Η ετοιμότητα των γονιών να αντιδράσουν σε περιστατικά εκφοβισμού είναι

ιδιαίτερα σημαντική. Η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση σχετικά με τα

φαινόμενα είναι κρίσιμη. Ενημερωθείτε μέσα από βιβλία, ιστοτόπους και

ενημερωτικές εκπομπές. Παρακολουθήστε Σχολές Γονέων και συζητήστε με

ειδικούς ψυχολόγους θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης της

επιθετικότητας με στόχο την εξασφάλιση της ασφάλειας των παιδιών σας. Αν

Αν αισθάνεστε ότι δεν μπορείτε να διαχειριστείτε την κατάσταση, αναζητήστε

βοήθεια για τον εαυτό σας, ώστε να είστε σε θέση να βοηθήσετε το παιδί σας.

• Ενθαρρύνετε το παιδί σας να λάβει μέρος σε εκδηλώσεις / δραστηριότητες κατά του εκφοβισμού

Ευαισθητοποιήστε το παιδί σας σχετικά με φαινόμενα βίας και εκφοβισμού. Συζητήστε μαζί του με κάθε αφορμή και ενθαρρύνετέ το να μετέχει σε εκδηλώσεις, ομάδες και δραστηριότητες που ενισχύουν το ομαδικό πνεύμα και βοηθούν στην κατανόηση και στην ανοχή της διαφορετικότητας.

Τα παραπάνω αποτελούν κάποιες άμεσες δράσεις στις οποίες μπορεί να προβεί ηοικογένεια, όταν αντιλαμβάνεται περιστατικά βίας και εκφοβισμού. Κάθε περίπτωσηείναι διαφορετική και απαιτεί εξατομικευμένους χειρισμούς. Το πρόβλημα τουεκφοβισμού και της βίας στο σχολείο είναι σύνθετο και απαιτεί συνεργασία καιεπικοινωνία όλων των εμπλεκόμενων.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ-ΠΡΟΛΗΨΗ:

ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΩΣ ΜΕΣΟ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΗΣ ΒΙΑΣ

Η πρόληψη της σχολικής βίας απαιτεί μια συνολική προσέγγιση που θα κινητοποιεί το σχολείο και την ευρύτερη κοινότητα , θα εμπλέκει όχι μόνο τα παιδιά, αλλά και γονείς και εκπαιδευτικούς.

Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να διασφαλίσουν το κλίμα και την πολιτική του σχολείου. Προσοχή σε δικές τους συμπεριφορές που ενισχύουν την επιθετικότητα των παιδιών. Το σχολείο μπορεί να λειτουργήσει ως ανεξάρτητη κοινότητα . Να αναπτύξει σχολικό ήθος που να ελέγχει την έκφραση βίας . με τη δημιουργία και τη διατήρηση κανόνων για την προστασία όλων από το φαινόμενο της σχολικής βίας.

Προαγωγή από το σχολείο της ενδυνάμωσης της προσωπικότητας και της συνεργασίας, συμμετοχής και καλής επικοινωνίας. Ακόμη, προαγωγή της αυτοεκτίμησης των μαθητών, σεβασμός στη διαφορετικότητα, ενθάρρυνση της δημιουργικότητας και της αυτονομίας , ψυχική και συναισθηματική υποστήριξη των παιδιών.

Ενδυνάμωση δράσεων για την ανάπτυξη στρατηγικών που να ανταποκρίνονται στις νέες κοινωνικές και περιβαλλοντικές συνθήκες και ανάγκες ( υποστηρικτικό περιβάλλον για τα άτομα στην κοινότητα, ενδυνάμωση πολίτη και ενίσχυση αυτονομίας, προσωπικών δεξιοτήτων και αυτοελέγχου, αναμόρφωση υπηρεσιών υγείας)

Οι παρεμβάσεις στους μαθητές είναι σημαντικό να ενισχύουν τη συνοχή της ομάδας των συνομηλίκων, την αλληλεγγύη και την φιλία. (π.χ. ομάδες δραστηριοτήτων, δράσεις με στόχο την ενίσχυση των διαπροσωπικών σχέσεων). Ακόμη είναι σημαντική η ενίσχυση της συναισθηματικής και κοινωνικής ικανότητας των παιδιών (δημιουργία σχέσεων, διατήρηση της διαφορετικότητας τους αλλά και σεβασμός στην προσωπικότητα και τη διαφορετικότητα των άλλων, ενίσχυση της αυτοπεποίθησης, θετική αυτοεικόνα). Επιπλέον, η διαχείριση του θυμού και των αρνητικών συναισθημάτων και η έκφραση τους με λειτουργικό τρόπο είναι ζητούμενο.

Η επικέντρωση στις διαπροσωπικές σχέσεις και την προσωπική ανάπτυξη πρέπει να διαπνέει τη λειτουργία και τους κανόνες του σχολείου εν γένει. Τέλος, είναι σημαντική η επικοινωνία και συνεργασία του σχολείου με τους γονείς.

Μαρία Καφαντάρη

Ψυχολόγος

Msc  Κοινωνικής –Κλινικής Ψυχολογίας Εξαρτήσεων και Ψυχοκοινωνικών προβλημάτων

Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια

__________________

* Ένα σύντομο βιογραφικό:

Είμαι απόφοιτη του Τμήματος Ψυχολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης,όπου και συνέχισα τις μεταπτυχιακές μου σπουδές στην Κοινωνική Κλινική Ψυχολογία των Εξαρτήσεων και των Ψυχοκοινωνικών προβλημάτων.

Παραλληλα,εκπαιδεύτηκα για 4 χρόνια στη Συστημική/ Οικογενειακή Ψυχοθεραπεία στο Κέντρο Οικογενειακής Θεραπείας Θεσσαλονίκης.

Στο πλαίσιο της συνεχούς εκπαίδευσης και επιμόρφωσης , έχω παρακολουθήσει σεμινάρια εξ'αποστασεως του Πανεπιστημίου Αιγαίου με γνωστικό αντικείμενο την Θεραπεία μέσω Τέχνης ,διάρκειας ενός έτους καθώς και του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών με θέμα την Ανακουφιστική Φροντίδα,διάρκειας τριών μηνών. Επιπλέον,έχω παρακολουθήσει επιμορφωτικά σεμινάρια και ημερίδες φορέων όπως η Συστημική Εταιρεία Β. Ελλάδας,η Ελληνική Ψυχαναλυτική Εταιρεία ,η Εταιρεία Νόσου Alzheimer κ.α.

Στο πλαίσιο της επαγγελματικής μου πορείας,έχω εργαστεί στο Πρόγραμμα "Βοήθεια στο Σπίτι" ως ψυχολόγος και επιστημονικα υπεύθυνη του Προγράμματος, σε Ειδικό Δημοτικό σχολείο για παιδιά με Αναπτυξιακές Διαταραχές ( ΔΑΔ Βόλου) , στην Κοινωνική Υπηρεσία του Δήμου Σκοπέλου και Καλαμαριάς ως ψυχολόγος,στο Κέντρο Κοινότητας Σκοπέλου και στο σύλλογο υποστήριξης χρόνιων ασθενών και των οικογενειών τους "ΦΑΡΟΣ ΣΚΟΠΕΛΟΥ", ως ψυχολόγος και συντονίστρια του συλλόγου.

Άρθρα μου έχουν δημοσιευθεί στις επιστημονικές ιστοσελίδες www.psychology.gr και www.psychologynow.gr, καθώς και σε ειδησεογραφικά blogs. Επιπλέον ,έχω πραγματοποιήσει ένα ψυχοεκπαιδευτικο σεμινάριο δια ζώσης και διαδικτυακά για φροντιστές ατόμων με ανοια και μια σειρά ενημερωτικών ομιλιών με διάφορες θεματικές ,τόσο για το ευρύ κοινό ,όσο και σε σχολικά πλαίσια για εκπαιδευτικούς,γονείς και μαθητές.

Από το Νοέμβριο του 2021 εργάζομαι ως ψυχολόγος ιδιωτικά στο γραφείο που διατηρώ στην Χώρα της Σκοπέλου και η παροχή υπηρεσιών αφορά συνεδρίες συμβουλευτικής και ψυχοθεραπείας σε άτομα,ζευγάρια και οικογένειες.

Οι συνεδριες πραγματοποιούνται κατόπιν τηλεφωνικου ραντεβού,δια ζώσης και διαδικτυακά.