Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα του Νερού

Η 22α Μαρτίου έχει καθιερωθεί από τον Ο.Η.Ε. να γιορτάζεται κάθε χρόνο ως η Παγκόσμια Ημέρα του Νερού.

Με αφορμή τον εορτασμό αυτό, η Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης Αποχέτευσης (ΕΔΕΥΑ) επισημαίνει και υπενθυμίζει ότι στη χώρα μας και στα αστικά κέντρα πλην Αθήνας και Θεσσαλονίκης οι Δημοτικές Επιχειρήσεις Υδρευσης-Αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α.) έχουν αναλάβει από το 1980 μέχρι σήμερα την ύδρευση, την αποχέτευση και την επεξεργασία αστικών υγρών αποβλήτων.

Στις αρχές της δεκαετίας του ΄80 ο τομέας ύδρευσης-αποχέτευσης (και ιδιαίτερα ο τομέας αποχέτευσης) στη χώρα μας παρουσίαζε...
σημαντική υστέρηση σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαїκές χώρες. Οι υπηρεσίες ύδρευσης-αποχέτευσης παρέχονταν από τους ΟΤΑ α΄ βαθμού, με όλα τα προβλήματα που συνεπάγονταν η κατάσταση αυτή (μεγάλη γραφειοκρατία, έλλειψη ευελιξίας, έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού και της απαραίτητης τεχνογνωσίας, περιορισμένοι πόροι που με δυσκολία αξιοποιούνταν κ.α.). Η κατάσταση αυτή που είχε σημαντικές κοινωνικές και, κυρίως, περιβαλλοντικές επιπτώσεις κι επιπτώσεις στη δημόσια υγεία οδήγησε την Πολιτεία στην παροχή κινήτρων στους Δήμους ώστε να ιδρύσουν αυτοτελείς και ευέλικτες δημοτικές επιχειρήσεις, τις Δ.Ε.Υ.Α. με αποκλειστικό αντικείμενο την ύδρευση και αποχέτευση της περιοχής αρμοδιότητας τους. Η παροχή αυτών των κινήτρων δόθηκε μέσω του ν. 1069/80 που αποτελεί μέχρι σήμερα το βασικό θεσμικό πλαίσιο των Δ.Ε.Υ.Α. και ο οποίος παρά τα μειονεκτήματά του που κατά καιρούς επισημάνθηκαν από τις Δ.Ε.Υ.Α. και την Ε.Δ.Ε.Υ.Α. λειτούργησε ικανοποιητικά ως το βασικό εργαλείο βελτίωσης και εκσυγχρονισμού του τομέα ύδρευσης-αποχέτευσης.

Οι Δ.Ε.Υ.Α. από το θεσμικό τους πλαίσιο, τον ν. 1069/80 ανέλαβαν αρχικά τρεις βασικές υποχρεώσεις: Να εξασφαλίσουν πόσιμο νερό επαρκούς ποσότητας και άριστης ποιότητας στους καταναλωτές, να καθαρίσουν το χρησιμοποιημένο νερό προκειμένου να τό απορρίψουν σε κάποιον αποδέκτη και να διευθετήσουν την απορροή των όμβριων υδάτων με στόχο την αντιπλημμυρική προστασία του αστικού ιστού. Οι Δ.Ε.Υ.Α. με αλλεπάλληλες τροποποιήσεις του ιδρυτικού τους νόμου μπορούν πλέον να επεκτείνουν το αντικείμενο τους στην άρδευση, την τηλεθέρμανση, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, το φυσικό αέριο και την εμφιάλωση και εμπορία νερού.

Σήμερα, και μετά την εφαρμογή του «Καλλικράτη» και τις προβλεφθείσες συγχωνεύσεις μεταξύ τους, λειτουργούν 139 Δ.Ε.Υ.Α. με εξυπηρετούμενο πληθυσμό 5.200.000 κατοίκων περίπου.

Στα 30 περίπου χρόνια της λειτουργίας τους οι Δ.Ε.Υ.Α. προέβησαν σε επενδύσεις 8,5 δις περίπου (σημερινές τιμές) συμβάλλοντας τόσο στη δημιουργία σύγχρονων υποδομών στην περιφέρεια όσο και στην προστασία του περιβάλλοντος, την προστασία της δημόσιας υγείας και την τόνωση των τοπικών κοινωνιών μέσω της αύξησης της απασχόλησης. Από στοιχεία που συγκέντρωσε η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. προκύπτει ότι :

Οι Δ.Ε.Υ.Α. προσφέρουν εργασία σε 6.500 περίπου εργαζόμενους και η αναλογία που προκύπτει σε σχέση με τον πληθυσμό είναι ένας εργαζόμενος ανά 660 δημότες.

Η μέση κατανάλωση ανέρχεται σε 86 Μ3 ανά κάτοικο και ανά έτος.

Οι Δ.Ε.Υ.Α. ενισχύουν σε ετήσια βάση τις τοπικές κοινωνίες με τουλάχιστον 500 εκ. €, ενώ συνεισφέρουν ετησίως στο κράτος: α)σε ασφαλιστικές εισφορές με ποσό που ξεπερνά τα 50 εκ.€ και β)σε ΦΠΑ και φόρους με ποσό που ξεπερνά τα 120 εκ. € ετησίως.

Η ύπαρξη των Δ.Ε.Υ.Α. είναι ο κυριότερος λόγος που ολοκληρώθηκαν πολλά έργα αποχέτευσης και λειτουργούν τα έργα αυτά σήμερα ασύγκριτα καλύτερα από ό,τι στο παρελθόν. Από όλες τις κατά καιρούς απογραφές των έργων προκύπτει ότι:

Όλα σχεδόν τα έργα Βιολογικών καθαρισμών για πάνω από 5.000 ισοδύναμους κατοίκους έχουν ολοκληρωθεί ή λειτουργούν σε ικανοποιητικό βαθμό με την ευθύνη των Δ.Ε.Υ.Α.

Πέρα, όμως, από τους βιολογικούς καθαρισμούς οι Δ.Ε.Υ.Α. συμβάλλουν ιδιαίτερα στην προστασία της δημόσιας υγείας και την πρόληψη των ασθενειών παρέχοντας άφθονο και υγιεινό νερό στους καταναλωτές. Ενας σημαντικός αριθμός Δ.Ε.Υ.Α. ασχολείται συστηματικά με την παρακολούθηση και τον έλεγχο της ποιότητας του παρεχόμενου πόσιμου νερού εφαρμόζοντας τις Οδηγίες τόσο της Ε.Ε. όσο και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και διαθέτει εργαστήρια και εξειδικευμένο προσωπικό για τον σκοπό αυτό. Οι Δ.Ε.Υ.Α. εφαρμόζουν πλήρως την εθνική νομοθεσία και την νομοθεσία της Ε.Ε. για το πόσιμο νερό και οι καταναλωτές τους εγγυημένα πίνουν νερό που ελέγχεται στην ποιότητά του.

Για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας οι Δ.Ε.Υ.Α. έχουν προβεί σε εκτεταμένη αντικατάσταση των παλαιών δικτύων ύδρευσης ώστε να μειώσουν σημαντικά τις διαρροές. Επιπλέον, χρησιμοποιούν όλες τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές για τη διαφύλαξη των υδατικών πόρων και τα τελευταία χρόνια οργανώνουν ευρείες ενημερωτικές καμπάνιες για την πληροφόρηση του καταναλωτικού κοινού ώστε να γίνει πλέον συνείδηση ότι το νερό είναι ένας φυσικός πόρος «εν ανεπαρκεία».

Η λειτουργία των Δ.Ε.Υ.Α. παρά τα θεσμικά και οικονομικά προβλήματα που κατά καιρούς αντιμετώπισαν και αντιμετωπίζουν, ανέδειξε τα σημαντικά πλεονεκτήματά τους σε σχέση με τους Ο.Τ.Α. δικαιώνοντας τους υπέρμαχους του ν. 1069/80 και των Δ.Ε.Υ.Α., αλλά και όλους που ισχυρίζονται ότι χωρίς τις Δ.Ε.Υ.Α. ο τομέας ύδρευσης-αποχέτευσης θα ήταν ακόμα πολύ πίσω σε σχέση με τους αντίστοιχους τομείς των χωρών-μελών της Ε.Ε.

Η εφαρμογή του «Καλλικράτη» στις Δ.Ε.Υ.Α. δημιούργησε ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις.

Ειδικότερα:

1. Οι μικρές Δ.Ε.Υ.Α. που υπολειτουργούσαν και αντιμετώπιζαν προβλήματα βιωσιμότητας ενσωματώθηκαν σε μεγαλύτερες.
2. Σε βάθος χρόνου οι Δ.Ε.Υ.Α. θα ενδυναμωθούν και ενισχυθούν, αφού θα διευρύνουν την πελατειακή τους βάση και άρα θα αυξήσουν τα έσοδά τους.
3. Η ενδυνάμωσή τους θα δώσει στις Δ.Ε.Υ.Α. τη δυνατότητα να αποκτήσουν μεγαλύτερη εξειδίκευση, αλλά και να διευρύνουν το αντικείμενό τους πέρα από την ύδρευση και την αποχέτευση και σε άλλους τομείς σύμφωνα με τις δυνατότητες που παρέχει σ’ αυτές το θεσμικό τους πλαίσιο π.χ. ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. ως εκπρόσωπος των Δ.Ε.Υ.Α. πιέζει την Πολιτεία προς την κατεύθυνση της επίλυσης των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι Δ.Ε.Υ.Α. και της ενίσχυσής τους ώστε να αξιοποιήσουν τις προοπτικές που ανοίγονται από τον «Καλλικράτη».