Εκθέσεις ιστορικής φωτογραφίας στη Thessaloniki PhotoBiennale 2018

Με δύο εκθέσεις που αποτυπώνουν σε ασπρόμαυρο φόντο την ελληνική περιφέρεια και τους ανθρώπους της στα χρόνια του 20ού αιώνα συνεχίζεται η Thessaloniki PhotoBiennale 2018, που διοργανώνει το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης.

Δημήτρης Λέτσιος 

Ένα πορτρέτο του Βόλου

Οι αθέατες πτυχές του Βόλου μέσα από τον φωτογραφικό φακό του Δημήτρη Λέτσιου παρουσιάζονται στην έκθεση Δημήτρης Λέτσιος: Ένα πορτρέτο του Βόλου, που εγκαινιάζεται την Τετάρτη 19 Σεπτεμβρίου και ώρα 19:00 στο Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας Θράκης και διοργανώνεται από το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και το Μουσείο της Πόλης του Βόλου.

Στην έκθεση παρουσιάζονται 50 φωτογραφίες του μεταπολεμικού Βόλου, οι περισσότερες από τις οποίες δεν έχουν δημοσιοποιηθεί έως τώρα, ενώ το λεύκωμα που συνοδεύει την έκθεση περιλαμβάνει 25 επιπλέον φωτογραφίες, αποτελώντας μια πληρέστερη αποτύπωση της πόλης από τον φακό του καταξιωμένου φωτογράφου.

Ο Διευθυντής του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και επιμελητής της έκθεσης Ηρακλής Παπαϊωάννου σημειώνει: «Το έργο του Δημήτρη Λέτσιου κατέχει πλέον δίκαια μια θέση στην Ιστορία της ελληνικής φωτογραφίας. Η έκθεση αυτή παρουσιάζει μια ανθολογία φωτογραφιών από τη γενέτειρα πόλη του, τον Βόλο, που διατρέχει την ευρύτερη μεταπολεμική περίοδο. Σε συνέχεια των ενδιαφερόντων του για τον αγρότη της θεσσαλικής υπαίθρου, εδώ εστιάζει στους απλούς βιοπαλαιστές, τα παιδιά, το λαϊκό παζάρι, τα τοπία που απλόχερα προσφέρει ο μυχός του Παγασητικού. Ο Λέτσιος διέσχισε το σώμα της πόλης αναζητώντας αθέατες πτυχές, στιγμές και σκηνές που κρατούσαν ευκρινή απόσταση από την επίσημη ιδεολογική βιτρίνα, αναδεικνύοντας ένα ελλειπτικό αλλά βαθιά ανθρώπινο πρόσωπο της πόλης του Βόλου».

Βιογραφικό

Ο Δημήτρης Λέτσιος γεννήθηκε στην Ανακασιά στις 12 Δεκεμβρίου 1910 και

πέθανε στον Βόλο στις 17 Ιανουαρίου 2008. Εργάστηκε από μικρή ηλικία στο οικογενειακό αρτοποιείο της οδού Ιωλκού. Η σχέση του με τη φωτογραφία ξεκίνησε το 1934. Ο φωτογράφος Μπάμπης Μπασδέκης τού έδειξε μερικά από τα μυστικά της φωτογραφίας, ωστόσο υπήρξε κατά βάση αυτοδίδακτος. Στην Κατοχή έγινε πρόεδρος της ΕΠΟΝ Βόλου και βγήκε στο βουνό στην περιοχή του Πηλίου, οργανώνοντας αντιστασιακές καλλιτεχνικές εκδηλώσεις. Μετά τα Δεκεμβριανά συνελήφθη και εξορίστηκε. Το 1956 ίδρυσε το παράρτημα της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας (ΕΦΕ) στον Βόλο, ενώ διετέλεσε και πρόεδρος της Κινηματογραφικής Λέσχης Βόλου. Η σύντροφος της ζωής του Αθηνά Τζημέρου υπήρξε ο βασικότερος πυλώνας στήριξης, υλικής και πνευματικής, για τη δημιουργία του μεγάλου και πολύπλευρα σημαντικού φωτογραφικού του αρχείου. Φωτογραφίες του έχουν παρουσιαστεί σε μεγάλο αριθμό εκθέσεων στον Βόλο και στον ευρύτερο θεσσαλικό χώρο, σε εκθέσεις της ΕΦΕ, αλλά και στην αναδρομική του έκθεση από το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης το 2005, που στη συνέχεια παρουσιάστηκε σε Αθήνα, Φλώρινα, Ξάνθη και Βόλο, ενώ έχει ως τώρα τιμηθεί με τέσσερις εκδόσεις και ένα ημίωρο ντοκιμαντέρ. Το έργο του διατρέχει την ελληνική ύπαιθρο με έμφαση στο Πήλιο και στον θεσσαλικό κάμπο και αφουγκράζεται τον δημώδη πολιτισμό σε όλες του σχεδόν τις εκφάνσεις. Πορτρέτα και τοπία, σκηνές και στιγμιότυπα συνθέτουν ένα αυθεντικό αμάλγαμα της μεταπολεμικής Ελλάδας, που περιλαμβάνει και τον αστικό χώρο, κυρίως την πόλη του Βόλου, καθιστώντας τον Λέτσιο μία από τις σημαντικότερες μορφές στην ελληνική μεταπολεμική φωτογραφία. Το αρχείο του Δημήτρη Λέτσιου ανήκει στη μόνιμη συλλογή του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης.

Δημήτρης Λέτσιος, Περίπατος στην οδό Αργοναυτών
© Αρχείο Δημήτρη Λέτσιου / Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης

Δημήτρης Λέτσιος: Ένα πορτρέτο του Βόλου

Διάρκεια: 19/09 – 31/12/2018, Εγκαίνια: 19/09/2018, 19:00

Χώρος: Λαογραφικό & Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας Θράκης

Ημέρες και ώρες: Δευτέρα, Τρίτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή 09:00-15:30, Τετάρτη 09:00-21:30

Συνδιοργάνωση: Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας Θράκης, Μουσείο της Πόλης του Βόλου, Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης

Παναγιώτης Φατσέας

Πρόσωπα των Κυθήρων 1929-1938 

Μία από τις πιο αξιόλογες μορφές της ελληνικής φωτογραφίας του πρώτου μισού του 20ού αιώνα, ο Παναγιώτης Φατσέας αναγνωρίστηκε παγκοσμίως όταν το αρχείο του -που παρέμεινε ανέπαφο από τον θάνατό του μέχρι το 2002- ανακαλύφθηκε από τον φωτογράφο και μελετητή της φωτογραφίας Γιάννη Σταθάτο, ο οποίος και φρόντισε για τη διάσωση και συντήρησή του.

Το αρχείο του Κυθήριου φωτογράφου αποτελείται από 2.200 περίπου γυάλινες αρνητικές πλάκες, τραβηγμένες από το 1920 μέχρι το 1938. Το μεγαλύτερο μέρος αποτελείται από επίσημα πορτρέτα, αλλά και από τοπία, εξωτερικές λήψεις, δεξιώσεις, πανηγύρια και άλλα χαρακτηριστικά στιγμιότυπα της προπολεμικής ζωής του νησιού. Τον πυρήνα, όμως, του αρχείου, αριθμητικά όσο και αισθητικά, αποτελούν τα πορτρέτα, στη θέα των οποίων αντιλαμβάνεται κανείς αμέσως πόσο διαφέρουν από τον μέσο όρο της επαγγελματικής φωτογραφίας της εποχής τους. Οι άνθρωποι που φωτογραφίζει ο Φατσέας δεν παρουσιάζονται στα μάτια μας σαν απρόσωπες φιγούρες, αλλά διατηρούν ο καθένας την ξεχωριστή προσωπικότητά του.

Βιογραφικό

Ο Παναγιώτης Φατσέας γεννήθηκε στο Λιβάδι Κυθήρων το 1888. Το 1910 έφυγε για τις Ηνωμένες Πολιτείες, από όπου γύρισε δύο χρόνια αργότερα για να καταταγεί εθελοντής στους Βαλκανικούς Πολέμους. Επέστρεψε κάτοχος φωτογραφικής μηχανής, και ενώ αρχικά δεν είχε σκοπό να ασχοληθεί επαγγελματικά με τη φωτογραφία, η ζήτηση για φωτογραφικά πορτρέτα ήταν τέτοια που τον έπεισε να ανοίξει φωτογραφείο στο Λιβάδι το 1920. Πέθανε το 1938, μόλις πενήντα ετών, αφήνοντας ένα πολύτιμο αρχείο 2.200 περίπου γυάλινων αρνητικών. Eκτός από πολλά επίσημα πορτρέτα, το αρχείο περιλαμβάνει τοπία, δεξιώσεις, εορτασμούς και πανηγύρια, σκηνές από την περιφορά της εικόνας της Μυρτιδιώτισσας και άλλα χαρακτηριστικά στιγμιότυπα της προπολεμικής ζωής του νησιού. Την αξία του βαριά πληγωμένου από τον χρόνο αρχείου αντιλήφθηκε το 2002 ο φωτογράφος Γιάννης Σταθάτος ο οποίος και φρόντισε για τη διάσωσή του, με αποτέλεσμα τον Φεβρουάριο 2008 το έργο του Παναγιώτη Φατσέα να παρουσιαστεί στο Μουσείο Μπενάκη. Σε κριτική της στην Καθημερινή, η Μαργαρίτα Πουρνάρα σημείωνε πως ο αυτοδίδακτος Κυθήριος «θα μπορούσε να συγκαταλεγεί στους πέντε κορυφαίους Έλληνες φωτογράφους του πρώτου μισού του περασμένου αιώνα».

Γιάννης Σταθάτος

Ο φωτογράφος, συγγραφέας και κριτικός Γιάννης Σταθάτος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1947. Σπούδασε και εργάστηκε στην Αγγλία από το 1967 μέχρι το 2002, ενώ προσωπική καλλιτεχνική του εργασία έχει παρουσιαστεί σε πολλούς ευρωπαϊκούς εκθεσιακούς χώρους. Χρημάτισε επίτροπος διεθνών διοργανώσεων όπως η Μπιενάλε Φωτογραφίας του Ισραήλ και η Φωτογραφική Συγκυρία Θεσσαλονίκης. Συνέβαλε στην εδραίωση της φωτογραφικής έρευνας και μελέτης στην Ελλάδα με τις εκθέσεις και αντίστοιχες εκδόσεις: Η επινόηση του τοπίου, Εικόνα και Είδωλο: Η Νέα Ελληνική Φωτογραφία -πρώτη σε βάθος κριτική προσέγγιση της σύγχρονης ελληνικής φωτογραφίας- και Επινοήσεις και Μαρτυρίες: Φωτογραφία & Αφήγηση, ενώ αποκάλυψε εκθεσιακά και συγγραφικά το φωτογραφικό έργο του Ανδρέα Εμπειρίκου, της Μαρίας Χρουσάκη και του Παναγιώτη Φατσέα μεταξύ άλλων. Το 2002 ίδρυσε τις ετήσιες Φωτογραφικές Συναντήσεις Κυθήρων και το αντίστοιχο Συνέδριο για την Ιστορία της Ελληνικής Φωτογραφίας. Στις προσωπικές του δημοσιεύσεις συμπεριλαμβάνονται τα: The Book of Lost Cities (2005) και airs, waters, places (2009). Φωτογραφίες και κείμενα του Γιάννη Σταθάτου είναι αναρτημένα στην ιστοσελίδα www.stathatos.net.

Πρόσωπα των Κυθήρων 1929-1938

Παναγιώτης Φατσέας, «Πρόσωπα των Κυθήρων 1929-1938»

Διάρκεια: 26/09 – 20/10/2018, Εγκαίνια: 26/09/2018, 19:00

Χώρος: Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού

Ημέρες και ώρες: Καθημερινά 08:00-20:00

Συνδιοργάνωση:

Φωτογραφικές Συναντήσεις Κυθήρων, 

Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης