Greco mascara

Γράφει ο
Παν. Γρ. Σταμούλης
Παιδίατρος

Η απόδοση κάποιων χαρακτηριστικών σε ένα λαό πρέπει να γίνεται πάντοτε με προσοχή και με την βεβαιότητα ότι, σε καμιά περίπτωση, οι απόλυτοι χαρακτηρισμοί δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Υπεραπλουστεύσεις αλλά και αυθαίρετες γενικεύσεις μπορεί να είναι επικίνδυνες και να οδηγήσουν σε στερεοτυπικές αντιλήψεις. Από την άλλη μεριά, ωστόσο, θα μπορούσαμε να δώσουμε κάποια χαρακτηριστικά της ιδιοσυγκρασίας κάθε λαού, που θεμελιώνονται στον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς, στις ενέργειες και στις αντιδράσεις των ανθρώπων που τον αποτελούν.

Μια πρώτη απόπειρα χαρακτηρισμού του Νεοέλληνα οδηγεί στο συμπέρασμα πως πρόκειται για ένα λαό γεμάτο αντιθέσεις. Τα χαρακτηριστικά που συνθέτουν την ελληνική φυσιογνωμία πολλές φορές είναι αντιφατικά μεταξύ τους. Πχ οι Έλληνες αγαπούν την παράδοση τους, αλλά συχνά χαρακτηρίζονται από έντονη ξενομανία, έστω κι αν τα ξένα στοιχεία που υιοθετούν αντιτίθενται στα παραδοσιακά τους ήθη και έθιμα. Άλλο βασικό χαρακτηριστικό τους είναι η δισυπόστατη φυσιογνωμία τους, δηλαδή ότι συχνά καταφέρνουν να ανάγουν ένα μειονέκτημα τους σε πλεονέκτημα και αντίστροφα. Π.χ. το πείσμα που τους χαρακτηρίζει μπορεί να αποβεί καταστροφικό αλλά ταυτόχρονα να τους οδηγήσει σε αξιοθαύμαστες ενέργειες. Τέλος, σημαντικό είναι πως τις περισσότερες φορές επιλέγουν το δρόμο των άκρων και όχι τον δρόμο της μεσότητας, την οποία δίδαξε ο Αριστοτέλης.

Στο παρόν κείμενο θα επικεντρωθώ στα αρνητικά στοιχεία των Νεοελλήνων, επιφυλασσόμενος, ταυτόχρονα, να αναφερθώ και στα θετικά του λαού μας σε ένα μελλοντικό μου κείμενο.

Ατομικισμός

Είναι ένα από εκείνα τα σημεία της νοοτροπίας της νεοελληνικής κοινωνίας που την κρατά δέσμια του παρελθόντος της και την εμποδίζει να κερδίσει μια ουσιαστική θέση στην παγκόσμια πραγματικότητα. Ο Έλληνας πάντα προωθεί το προσωπικό συμφέρον σε βάρος του συνόλου. Τον χαρακτηρίζει υπερτροφικός εγωισμός, ανεδαφική υπεροψία αλλά και υπερβολική φροντίδα για την ατομική άνεση και καλοπέραση. Με τον εγωισμό συνδέεται και η έλλειψη ορίων, που διέπει συχνά τον Έλληνα, δηλαδή η άκρατη ελευθερία που συχνά εκτρέπεται σε ασυδοσία και αναρχία και φτάνει ως την καταπάτηση της ελευθερίας των άλλων.

Ματαιοδοξία, φιλαρχία, πόθος προβολής και διάκρισης

Ο κάθε Έλληνας επιθυμεί να ξεχωρίζει, έστω και αν δεν είναι ικανός και άξιος.  Αυτή η υπέρμετρη φιλοπρωτία μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα τόσο στη διαμόρφωση του ψυχικού του κόσμου όσο και στην επικοινωνία του με τους άλλους ανθρώπους.

Προσκόλληση στο παρελθόν - Ελληνομανία

Καθετί σημαντικό πηγάζει από την Ελλάδα, κυρίως από τους αρχαίους Έλληνες.Όταν θέλει ο Νεοέλληνας να αποδείξει πως είναι πνευματικά ανώτερος από τους υπολοίπους Ευρωπαίους επικαλείται πως είναι «ένδοξος απόγονος ενδόξων προγονών», ενώ για την σημερινή κατάντια θεωρεί υπεύθυνη την «400 ετών κατοχή» από τους Οθωμανούς. Βέβαια, είναι αγράμματος για να δει πως ακόμη και οι Ισπανοί με τα 800 χρόνια κατοχής από τους Άραβες διέπρεψαν στον πολιτισμό και συνεχίζουν ακόμα. Αυτό δείχνει ένα βαθύ σύμπλεγμα κατωτερότητας έναντι των Ευρωπαίων, αλλά και την αδυναμία μιας γόνιμης επαφής με τα επιτεύγματα του εξωτερικού.

Ανευθυνότητα

Έλλειψη ανάληψης ευθυνών σε όλα τα επίπεδα : από την πρακτική κάθε πολίτη ως την πολιτική. Μ΄αυτήν συνδέεται και ο ωχαδερφισμός που επιδεικνύει στα κοινωνικά του καθήκοντα, τα οποία αποποιείται με το σκεπτικό ότι τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει και να βελτιωθεί, ακόμα και αν ο ίδιος δραστηριοποιηθεί.  Ο ωχαδερφισμός και η ανοχή στις αυθαιρεσίες της Δημοτικής και Κρατικής εξουσίας είναι ένας από τους βασικούς λόγους που σήμερα έχουμε τον δήμο και το κράτος που έχουμε. 

Έλλειψη οργάνωσης και μακρόπνοου σχεδιασμού, επιπολαιότητα

Τα πάντα στην Ελλάδα υπακούσουν στην επιταγή του αμέσου κέρδους, τίποτα δεν προβλέπεται σε σχέση με το άμεσο μέλλον. Έλλειψη τάξης, συστήματος, προγραμματισμού και συντονισμού. Η προχειρότητα είναι αιτία πολλών δεινών. Πολύ συχνά οι Έλληνες ενεργούν σπασμωδικά και ανεύθυνα. Η έλλειψη προγραμματισμού, η βιασύνη, η ημιμάθεια και η ελλιπής οργάνωση συνοδεύουν συχνά τις προσπάθειες των Ελλήνων και τις καθιστούν ατελέσφορες.

Διχόνοια – απουσία αναγνώρισης μιας επιτυχίας
«Να ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα»

Η επιτυχία στην Ελλάδα αποτελεί ποινικό αδίκημα. Ο Έλληνας δεν αναγνωρίζει ότι υστερεί, ότι κάποιος άλλος είναι καλύτερος από αυτόν. Γι ΄αυτό υπονομεύει τους άξιους και ικανούς («γιατί αυτοί κι όχι εγώ»). Οι επιτυχημένοι μειώνονται, άλλοι αρνούνται να δραστηριοποιηθούν και φεύγουν στο εξωτερικό. Αποτέλεσμα: η χώρα αιμορραγεί χάνοντας ικανούς ανθρώπους.

Διάθεση για εύκολο πλουτισμό

Διαβρώνει τόσο το ήθος τους όσο και το δημοκρατικό ιδεώδες και τους καθιστά ικανούς για μικροαπάτες και πλεκτάνες. Οι Νεοέλληνες δεν έχουν πρόβλημα να βλέπουν τους εκλεγμένους τους να τρώνε τον αγλέουρα ( με δημόσιο χρήμα, εννοείται) αρκεί να τρώνε και αυτοί κανένα ξεροκόμματο.

Παρορμητισμός και υπερβολικός συναισθηματισμός

Τις περισσότερες φορές ενεργούν με γνώμονα το συναίσθημα και όχι την λογική, ενώ είναι παρορμητικοί και δεν λογαριάζουν τις συνέπειες των ενεργειών τους.

Μιμητισμός

Έντονη ξενομανία διακατέχει συχνότατα τους Έλληνες, ως αποτέλεσμα της μεγάλης επιρροής των ΜΜΕ και της δυτικής κουλτούρας, που οδηγεί στην αποδοχή κάθε, σχεδόν, ξενόφερτου στοιχείου.

Φιλονικία

Η νεοελληνική ιστορία αποδεικνύει πως οι έριδες, τα μίση και η διχόνοια επηρέασαν την πορεία του έθνους μας.

Επίλογος

Ο Νεοέλληνας είναι το φυσικό αποτέλεσμα των κοινωνικών συνθηκών που επικρατούν εδώ και πολλά χρόνια στη χώρα μας, ένα πιόνι που έχει καταντήσει σκιά του εαυτού του επειδή το κράτος έχει οργανώσει εδώ και κάμποσα χρόνια την υποδούλωση του σε αυτό, στερώντας του την μόρφωση και βομβαρδίζοντας τον με θρησκευτική προπαγάνδα, προβάλλοντας μέσα από τον τηλεοπτικό του δέκτη συνεχώς μηνύματα καταναλωτικά, δείχνοντας του συνεχώς πως πρέπει να αποκτά περισσότερα χρήματα για να γίνει αποδεκτός στην «ανώτερη» κοινωνική τάξη.

Θα αλλάξει ποτέ άραγε να αναπαράγεται αυτό το πρότυπο; Ίσως στις επόμενες δεκαετίες η νέα γενιά να αμφισβητήσει τα κοινωνικά πρότυπα και τον τρόπο ζωής των νεοελλήνων. Κάτι τέτοιο όμως θέλει δουλειά, κυρίως κατά του κράτους και της επίσημης πολιτείας που συστηματικά καταπολεμά την οποία προσπάθεια για ουσιαστική παιδεία και γενικότερα την απόκτηση όλων των ελευθεριών που απαιτούνται για την καλλιέργεια πνεύματος και ήθους αντίστοιχο με αυτό που είχαν κάποιοι αρχαίοι Έλληνες.