Προστασία του παραδοσιακού τύπου πλακόστρωσης (καλντερίμι) της Σκιάθου

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος «Η Σκιάθος» σε δελτίο Τύπου που έφθασε στην efimerida-sporades αναφέρει:

«Έχοντας ως προτεραιότητα την προστασία κάθε στοιχείου που χαρακτηρίζει τη Σκιάθου και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτιστικής κληρονομιάς ο Πολιτιστικός Σύλλογος «Η Σκιάθος» ανέπτυξε συνεργασία από τον Νοέμβριο του 2012 με την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Θεσσαλίας, με σκοπό την κήρυξη ως νεότερου μνημείου του παραδοσιακού τύπου πλακόστρωσης του οικιστικού ιστού (καλντερίμι). Σκοπός η διάσωση και ανάδειξη του, αφού έχουν ήδη παρατηρηθεί έντονες αλλοιώσεις από επεμβάσεις λόγω των εργασιών στα δίκτυα αποχέτευσης, ύδρευσης κλπ, Τα καλντερίμια της Σκιάθου, λιθόστρωτα δρομάκια, που διασχίζουν τα σοκάκια του χωριού, είχαν να επιτελέσουν σκοπούς πρακτικούς σε εποχές περασμένες. Προσδίδοντας, ωστόσο, στο τοπίο, μια υψηλή αισθητική αληθινής τέχνης. Ήταν ο βασικός τρόπος κατασκευής των οδικών αξόνων του οικισμού που ένωναν τα σημαντικά σημεία αναφοράς σχετιζόμενα με τις δραστηριότητες του, όπως π.χ. την παραγωγή, την κατοικία, τη λατρεία (εκκλησίες), τόπους συνάντησης, διασκέδασης, επικοινωνίας (λιμάνι).

Με αφορμή την αναζήτηση στοιχείων γα την ιστορική τεκμηρίωση του καλντεριμιού, τα μέλη του Συλλόγου διενέργησαν έρευνα στα αρχεία του Δήμου, από όπου εντοπίστηκαν 34 αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου Σκιάθου από...
το 1906 έως και το 1930, όπου περιγράφονται οι αποφάσεις κατασκευής των λιθόστρωτων καλντεριμιών. Τα παραπάνω αρχεία συνοδευόμενα από φωτογραφικό υλικό και χάρτες του οικιστικού ιστού, στο κομμάτι του οποίου αναπτύσσεται το δίκτυο των καλντεριμιών, στάλθηκαν στην Υπηρεσία. Για την συλλογή των παραπάνω στοιχείων πολύτιμη ήταν η βοήθεια της Αντιδημάρχου κας Τσολοβίκου και της προϊσταμένης της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου κας Μάγδας Άννης για την πρόσβαση στα αρχεία του Δήμου, τις οποίες και ευχαριστούμε θερμά.

Σε συνέχεια της επικοινωνίας του Συλλόγου με την Υπηρεσία, επισκέφθηκε τη Σκιάθο στις 18 Ιουλίου, ο μηχανικός της Υπηρεσίας κ. Γεωργιάδης για την διενέργεια της σχετικής αυτοψίας, όπου με την καθοδήγηση των μελών του Συλλόγου και της Ιστορικού-Αρχαιολόγου, κας Κορωνιού-Διονυσίου συνέλεξε τα απαραίτητα στοιχεία.

Συνεργασία με την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Θεσσαλίας, έχει αναπτύξει ο Σύλλογος εδώ και περίπου ένα χρόνο με θέμα την προστασία των μνημείων ιδιαίτερης τέχνης του Κοιμητηρίου, προκειμένου αυτά να τεθούν σε καθεστώς προστασίας. Η ενέργεια αυτή βασίστηκε στην επιστημονική μελέτη που έχει εκπονήσει η Ιστορικός-Αρχαιολόγος κυρία Κορωνιού-Διονυσίου, με θέμα τα μνημεία του Κοιμητηρίου. Πρόκειται για Νεοκλασικά μνημεία της εποχής που καλύπτει το χρονικό διάστημα από τα μέσα του 19ου έως τις αρχές του 20ου αι., εποχής της ανάπτυξης , στην Ελλάδα, της αστικής τάξης και της επικράτησης στην Τέχνη, του ρεύματος του Νεοκλασικισμού, που ονομάστηκε έτσι, γιατί οι εικαστικές Τέχνες ακολουθούν πρότυπα της κλασικής εποχής των 5ου και 4ου π.Χ. αι.

Σε συνέχεια της απαραίτητης συνεργασίας που αναπτύχθηκε με την Υπηρεσία, πραγματοποιήθηκε επίσκεψη της αρχαιολόγου της Υπηρεσίας, κας Ολυμπίας Πεπεράκη, στα μέσα Νοεμβρίου 2012, όπου, με την καθοδήγηση των μελών του ΔΣ του Συλλόγου και της κας Κορωνιού, συνέλεξε στοιχεία από την αυτοψία στο χώρο του Κοιμητηρίου. Στη συνέχεια, η Υπηρεσία απέστειλε το σχετικό αίτημα με τα απαραίτητα δικαιολογητικά στη Διεύθυνση Νεώτερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού.

Την Πέμπτη, 16 Μαΐου 2013, κατά τη συνεδρίαση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, αποφασίστηκε η κήρυξη του νοτίου τμήματος του Κοιμητηρίου της Σκιάθου ως ‘Ιστορικός Τόπος’, αναμένεται η δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης.

Η απόφαση δικαίωσε την πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Συλλόγου «Η Σκιάθος». Η επιστημονικά τεκμηριωμένη και άρτια ανεπτυγμένη ιστορική μελέτη της κας Κορωνιού - Διονυσίου είχε καταλυτική σημασία για την κήρυξη του ιστορικού αυτού χώρου, για τη Σκιάθο.

Ευχαριστούμε θερμά την τοπογράφο μηχανικό, κα Αναστασία Μελίδου, που ανταποκρίθηκε στο αίτημά μας για την άμισθη σύνταξη του απαραίτητου για τον χαρακτηρισμό, τοπογραφικού διαγράμματος. Ευχαριστούμε ακόμα το μέλος του Συλλόγου μας, κα Αναστασία Φιλαρέτου, για την κατάθεση 200 ευρώ για τη δράση αυτή του Συλλόγου, ποσό που θα αξιοποιηθεί για ό,τι συναφές προκύψει μελλοντικά.

Αποτελεί προτεραιότητα για το Σύλλογό μας, η προστασία των εν λόγω μνημείων, ως αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, τα οποία απειλούνται, αφενός από την άγνοια των διαχειριστών του χώρου και, αφετέρου, από τις καιρικές συνθήκες, με αποτέλεσμα να καταστρέφονται και να αντικαθίστανται με νέα. Τα μνημεία αυτά είναι η συμπυκνωμένη Ιστορία του τόπου μας, μέρος της εθνικής μας ταυτότητας που πρέπει πάση θυσία να διατηρηθεί στη μνήμη των επερχομένων γενεών.

Το ΔΣ του Συλλόγου ευχαριστεί θερμά, την Ιστορικό - Αρχαιολόγο, κα Συραϊνώ Κορωνιού - Διονυσίου, για την ανταπόκριση και τη συνεργασία, όπως και τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Θεσσαλίας, κ. Δημήτρη Παλιούρα, για την ευαισθησία που επέδειξε.»