Ο ριζοσπαστισμός του ΣΥΡΙΖΑ

Του ΚΩΣΤΑ ΒΕΡΓΟΠΟΥΛΟΥ

Ενώ η χώρα καταβυθίζεται στη μεγαλύτερη κρίση της ιστορίας της, εξακολουθεί να κυβερνάται από το πολιτικό σύστημα που την έχει παγιδεύσει στο σημερινό αδιέξοδο.

Ριζοσπαστισμός δεν είναι η αποστασιοποίηση
από την πραγματικότητα, αλλά
η ένταξη σε αυτήν για τη μετατροπή της

Θα έπρεπε οι υπεύθυνοι να έχουν ήδη αποπεμφθεί, νέα πρόσωπα, νέοι πολιτικοί σχηματισμοί να έχουν αναδειχθεί. Ωστόσο, παρά την κοινωνική απόγνωση, εγρήγορση και διαθεσιμότητα, το έκπτωτο πολιτικό σύστημα παραμένει. Εάν υπάρχει κάτι που αναδύεται μέσα από τα κοινωνικά, πολιτικά και θεσμικά συντρίμμια, αυτό είναι κατά κύριο λόγο η προς τα αριστερά στροφή του εκλογικού σώματος, η αξιοσημείωτη άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ. Οσο η κοινωνία εκ των άνω κατεδαφίζεται τόσο οι προσδοκίες στρέφονται προς το ριζοσπαστικό σχηματισμό που δεν μοιάζει με κανέναν προηγούμενο. Ο ίδιος δεν βαρύνεται από το παρελθόν, αποτελεί κεντρικό προϊόν της κρίσης, ο κόσμος στρέφεται προς αυτόν όχι λόγω κομματισμού ούτε ιδεολογίας, αλλά λόγω της εφιαλτικής πραγματικότητος με την εκ των άνω κατευθυνόμενη πολιτική της κρίσης.

Η τελευταία αποκάλυψε την ελληνική παθογένεια, αλλά και όχι λιγότερο την αντίστοιχη ευρωπαϊκή, της οποίας η ελληνική αποτελεί αναπόσπαστο συμπλήρωμα. Η ελληνική κρίση δεν ξέσπασε σε στιγμή ευρωπαϊκής απογείωσης, αλλά, αντίθετα, σε στιγμή ευρωπαϊκής ολιγωρίας και ανώμαλης προσγείωσης. Το ελληνικό πρόβλημα δεν...
προέκυψε τόσο από ελληνική ιδιοσυστασία και το βεβαρημένο παρελθόν όσο κυρίως από το ευρωπαϊκό αδιέξοδο, με τη μεταφορά της αμερικανικής κρίσης στην Ευρώπη από το 2009. Ασφαλώς η χώρα χρειάζεται τολμηρές μεταρρυθμίσεις, δικαιότερη και λειτουργική κατανομή των εισοδημάτων, όμως χρειάζεται επίσης νέα διαπραγμάτευση της θέσης της στο ευρωπαϊκό σύνολο, ομού με τους ομοιοπαθείς τής ευρωπαϊκής περιφέρειας.

Δεν είναι δυνατόν η Ευρώπη να εγκαθιστά αποικιακές σχέσεις μεταξύ εταίρων· και, εάν αυτό συμβαίνει, υπονομεύει η ίδια το μέλλον της. Το εσωτερικό και ευρωπαϊκό αδιέξοδο επιτάσσουν ριζική αλλαγή πολιτικής σε αμφότερα τα πεδία. Αντ' αυτού, οι κυβερνήσεις στη χώρα μας διαδέχονται η μία την άλλη, αλλά τίποτα δεν αλλάζει, ούτε στο εσωτερικό ούτε στο εξωτερικό μέτωπο, με την επωδό ότι «τα πράγματα δεν αλλάζουν, παρά μόνον με κατεδάφιση». Ο ΣΥΡΙΖΑ αποβαίνει σήμερα κύριος αποδέκτης της λαϊκής προσδοκίας για κοινωνική επιβίωση και ριζοσπαστικές αλλαγές.

Το πρόσφατο συνέδριο, παρά τις «πρωτοτυπίες» του, οριοθετεί αναγκαίες αλλαγές στο εσωτερικό και ευρωπαϊκό μέτωπο, παραμερίζοντας την ουτοπία, το συμβιβασμό, την παρερμηνεία. Ο ριζοσπαστισμός δεν είναι η αυταρέσκεια στην ακεραιοφροσύνη. Δεν είναι ζήτημα ιδεών, αλλά ζωής. Δεν είναι η καθαρότητα αρχών, αλλά η επιμειξία με την περίπλοκη πραγματικότητα. Η έμπρακτη και αποτελεσματική διαχείριση του χρέους, του ελλείμματος, της ανάπτυξης, της ανεργίας, των κοινωνικών αποκλεισμών. Αφού η χώρα δοκιμάζεται σήμερα ως πειραματόζωο για απορρυθμίσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη, από αυτήν μπορούν επίσης να προκύψουν εμπειρίες αντίθετες, εναλλακτικές για ολόκληρη την Ευρώπη.

Οπωσδήποτε αδικαιολόγητα αναλώθηκε περισσότερο πάθος και χρόνος στα οργανωτικά από ό,τι στα ουσιώδη. Ακόμη μία φορά, περί άλλων κόπτονται τα στελέχη, ενώ η κοινωνία φλέγεται. Κάποια στελέχη παλαιάς κοπής δεν έχουν ακόμη απεξαρτηθεί από το σύνδρομο κομματικής έπαρσης και τη φιλοδοξία αλαζονικής επιτήρησης της κοινωνίας. Ενώ η κοινωνία κινείται σε σαφώς υψηλότερες προσδοκίες, το άνοιγμα και η εμπιστοσύνη προς αυτήν υστερούν. Θα ήταν λογικό τα οργανωτικά να έχουν επιλυθεί προ του συνεδρίου, όχι στη διάρκειά του, ώστε να μείνει χρόνος για τα ουσιώδη. Παρά την εργολαβική αντίληψη ορισμένων, οι ερασιτεχνισμοί δεν απετράπησαν. Η Αριστερά υπηρετεί το λαό, δεν τρέφεται με τις αγωνίες του.

Έστω με συνοπτικές διαδικασίες, ξεκαθαρίσθηκε πλαίσιο, ώστε να μην επιτρέπονται παρερμηνείες. Επιβεβαιώθηκε ο χαρισματικός ηγέτης, όμως, αφού ο ίδιος αποτελεί πολύτιμο προϊόν δημοκρατικών διαδικασιών, αυτό δεν συνιστά μειονέκτημα, αλλά πλεονέκτημα. Η πολυνομία των συνιστωσών αφομοιώθηκε επ' ωφελεία ενιαίου σχήματος, με δημοκρατικές διαδικασίες. Απορρίφθηκαν επιλογές που θα απομάκρυναν από την κοινωνική προσδοκία για άμεσες αλλαγές στο παρόν. Ο ρόλος του κράτους ορίσθηκε με χαρακτήρα επιτελικό, όχι ιδιοκτησιακό. Ανοιξε προοπτική για ευρύτατες συμμαχίες απέναντι στη λαίλαπα, χωρίς κομματικές, οργανωτικιστικές, ιδεολογικές παρωπίδες. Επιβεβαιώθηκε προσανατολισμός για λύσεις εντός του ευρωπαϊκού πλαισίου.

Εάν η χώρα δεν βρισκόταν ήδη στην Ευρώπη, δεν θα είχε λόγο να προσηλώνεται σε αυτήν. Θα αναδιπλωνόταν σε εθνικές επιλογές με μεγαλύτερη άνεση, αλλά και με αξιοθρήνητη αποτελεσματικότητα, όπως στο Μεσοπόλεμο ή πρόσφατα στην Αργεντινή. Ως ευρωπαϊκό πλήρες μέλος, η χώρα διαθέτει μοναδικό πλεονέκτημα ότι το εθνικό πρόβλημα είναι ταυτόχρονα ευρωπαϊκό, αλλά και παγκόσμιο, ώστε σήμερα η Ελλάδα μνημονεύεται διεθνώς ως υπόδειγμα αποτυχίας, που προκαλεί εφιάλτες στους ιθύνοντες ολόκληρου του κόσμου. Αφού ο πλανήτης αγωνιά με τις εξελίξεις στην Ελλάδα, δεν θα έπρεπε και η χώρα μας να αρθεί στο ύψος των ανησυχιών και προσδοκιών που εκτρέφονται με την υποδειγματική παγίδευσή της στη σημερινή αθλιότητα; Ριζοσπαστισμός δεν είναι η αποστασιοποίηση από την πραγματικότητα, αλλά η ένταξη σε αυτήν για τη μετατροπή της.

kvergo@gmail.com

www.enet.gr