Παιδική παχυσαρκία και Υγεία

Γράφει η
Όλγα Μαριδάκη
ΠΤΥΧΙΟΥΧΟΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ-ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ
ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 
ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

Κλείνοντας πλέον ένα χρόνο ως διαιτολόγος της Σκοπέλου, παρατήρησα ότι τα περιστατικά της παιδικής παχυσαρκίας στο νησί καθώς και των προβλημάτων υγείας που την συνοδεύουν ολοένα και αυξάνονται θεώρησα λοιπόν σκόπιμο να πω λίγα πράγματα που αφορούν τόσο τα παιδιά όσο και τους γονείς.

Η παιδική παχυσαρκία

Απαραίτητη προϋπόθεση για την υιοθέτηση της ισορροπημένης διατροφής και της καθημερινής σωματικής δραστηριότητας ως τρόπου ζωής από τα παιδιά είναι η πληροφόρηση και η εκπαίδευση των γονιών, των εκπαιδευτικών και των απλών καταναλωτών. 

Στις μέρες μας, όμως, φαίνεται ότι η περί διατροφής και άσκησης παιδεία και γνώση των καταναλωτών είναι ανεπαρκής. Συνέπεια αυτού είναι τα υψηλά ποσοστά παχυσαρκίας παιδιών, εφήβων και ενηλίκων, όπως καταγράφονται από πλήθος σχετικών ερευνών στην Ελλάδα

Η παχυσαρκία είναι περισσότερο συνηθισμένη κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους ζωής των παιδιών. Κάποιες κλινικές διαταραχές μπορούν να...

προκαλέσουν παχυσαρκία, αλλά, εάν το παιδί σας είναι υπέρβαρο, αυτό μάλλον οφείλεται στο ότι καταναλώνει περισσότερες θερμίδες από όσες χρειάζεται για την ανάπτυξη του.

Δε θεωρούνται όλα τα υπέρβαρα παιδιά παχύσαρκα. Κάποια παιδιά έχουν βαρύτερο σκελετό από το μέσο όρο. Ένα παιδί θεωρείται παχύσαρκο, εάν ζυγίζει περισσότερο από 20% από αυτό που θεωρείται υγιές βάρος. 

Η παχυσαρκία γενικά προκαλείται από ένα συνδυασμό παραγόντων. Η κληρονομικότητα φαίνεται να παίζει ένα ρόλο. Εάν και οι δυο γονείς παχύσαρκοι, τα παιδιά τους έχουν περισσότερες πιθανότητες να είναι υπέρβαρα.

Η αποχή από την άσκηση μπορεί επίσης να αποτελεί σημαντικό παράγοντα. Εάν το παιδί σας περνά πολλές ώρες μπροστά στον υπολογιστή ή στην τηλεόραση, οι θερμίδες δεν καταναλώνονται και μετατρέπονται σε λίπος.

Παρ' όλα αυτά η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία!

Αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας

Σήμερα όλα τα δεδομένα βεβαιώνουν ότι η παχυσαρκία θα είναι η πιο διαδεδομένη μη μεταδοτική νόσος του 21ου αιώνα που λαμβάνει διαστάσεις επιδημίας. Η παχυσαρκία των παιδιών και εφήβων οφείλεται σε:

1. Γενετική προδιάθεση

2. Υπερσιτισμό 

3. Ελαττωμένη κινητικότητα

4. Ορμονική διαταραχή (σπάνια)

5. Ψυχολογικά προβλήματα.

 Η αντιμετώπισή της στηρίζεται σε 3 βασικούς πυλώνες:

1. Δίαιτα

2.  Άσκηση

3. Ψυχολογική υποστήριξη

Δίαιτα

Η διατροφή ενός παιδιού πρέπει να είναι πλούσια σε πρωτεΐνη, περιορισμένη σε λίπος, προσεκτικά μειωμένη σε θερμίδες και να είναι επαρκής σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία.

Πρωτεΐνες: το γάλα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το κρέας, το ψάρι, το κοτόπουλο και τα αυγά καλύπτουν καθημερινά τις ανάγκες του παιδιού σε πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας.

Υδατάνθρακες: Τα νωπά φρούτα και τα λαχανικά παρέχουν καθημερινά στον οργανισμό του παιδιού τις απαραίτητες βιταμίνες και ιχνοστοιχεία που χρειάζεται, ενώ παράλληλα προσφέρουν και φυτικές ίνες, απαραίτητες στη σωστή λειτουργία του πεπτικού συστήματος. 

Λίπη: κατανάλωση μερικώς αποβουτυρωμένου γάλακτος, αποφυγή κρεάτων υψηλής περιεκτικότητας σε λίπος, τηγανισμένων τροφίμων, γλυκισμάτων και έτοιμων  παρασκευασμάτων του εμπορίου.

Άσκηση

Κατάλληλες ασκήσεις για τα παχύσαρκα παιδιά είναι το βάδισμα, η κολύμβηση, η ποδηλασία, το τένις, ο χορός, το jogging.

Μείωση σωματικού βάρους εμφανίζεται έπειτα από 10-12 εβδομάδες συνεχούς άσκησης.

Πρέπει το παχύσαρκο παιδί να ενθαρρύνεται και να υποστηρίζεται ψυχολογικά τόσο από τον γυμναστή του όσο και από το γονεϊκό περιβάλλον, ώστε να μην εγκαταλείψει τις προσπάθειές του, είτε από την εύκολη κόπωση είτε από τη μη θεαματική ελάττωση του βάρους του.

Πρωινό γεύμα… 

πόσο σημαντικό είναι για τα παιδιά;

Τα γαλακτοκομικά προϊόντα του πρωινού καλύπτουν τις ανάγκες του παιδιού σε ασβέστιο, μαγνήσιο, κάλιο, ενώ τα φρούτα, τα λαχανικά και τα δημητριακά ολικής αλέσεως παρέχουν επαρκείς ποσότητες βιταμίνης Ε και φυτικών ινών.

Η κατανάλωση πρωινού έχει ευεργετικά αποτελέσματα στη γνωσιακή ικανότητα του παιδιού, στη μνήμη, στη συμμετοχή του παιδιού στο μάθημα, στην προσοχή, στην αντίληψη και στην απόδοσή του. 

Το κυρίως γεύμα...

Τα παιδιά που γευματίζουν με τους γονείς τους τουλάχιστον μία φορά την ημέρα έχουν καλύτερες διατροφικές συνήθειες από αυτά που δεν καταναλώνουν κανένα γεύμα με τους γονείς τους. 

Η κατανάλωση των γευμάτων θα πρέπει να γίνεται:

• στο τραπέζι της κουζίνας ή στην τραπεζαρία, 

 με τα κατάλληλα σερβίτσια 

• σε ήρεμο κλίμα και ευχάριστο περιβάλλον

• χωρίς να κάνουμε κάτι άλλο ταυτόχρονα, και 

• σίγουρα μακριά από την τηλεόραση ή τον υπολογιστή.

Πόσα γλυκά πρέπει να καταναλώνουν εβδομαδιαίως τα παιδιά και ποια;

Τα παιδιά μπορούν να καταναλώνουν 2 έως 3 από τα παρακάτω:

• Κέικ 

• Ρυζόγαλο με κανέλλα 

• Σπιτικά κουλουράκια

• Ζελέ με κομμάτια φρούτων

• Σπιτικό μιλκ σεικ (γάλα, φρούτο ,1 κγ μέλι)

• Παστέλι

• Ψητό μήλο/ κυδώνι με κανέλα 

• Κομπόστα

• Γλυκό του κουταλιού

• Μικρή συσκευασία σοκολάτας

• Παγωτό ή γρανίτα το καλοκαίρι

Πόσο σημαντική είναι η σωστή ενυδάτωση για τα παιδιά και πως μπορούμε να καλύψουμε τις ανάγκες τους;

Οι ανάγκες για πρόσληψη υγρών δεν διαφέρουν ιδιαίτερα ανάμεσα σε παιδιά και ενήλικες. Τα παιδιά, με μέτρια επίπεδα φυσικής δραστηριότητας, ηλικίας 2 έως 3 ετών χρειάζονται περίπου 1,3 L υγρών την ημέρα, ενώ από 4 έως 8 ετών οι ανάγκες τους αυξάνονται ελαφρώς και φτάνουν τα 1,6 L ανά ημέρα. Στην κάλυψη των αναγκών σε υγρά συνεισφέρουν όλα τα μη αλκοολούχα ροφήματα όπως το γάλα και οι χυμοί, καθώς και πολλά τρόφιμα που έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε νερό όπως οι σούπες, τα φρούτα και τα λαχανικά.